Bir zamanlar “Stratejik Derinlik” kitabıyla, sağ-sol-liberal-demokrat çoğu dış politika üstadının övgülerine mazhar olmuş “hariciye nazırı” Davutoğlu’nun bölge politikası, birbiri ardısıra yediği darbelerle yerlerde sürünürken, gündemimizi işgal eden siyasi gelişmeleri ele alan tartışmalar, dönüp dolaşıp rahmetli Yusuf Akçura’nın “üç tarz-ı siyaset”inde dile getirdiği tezler etrafında dolanıp duruyor: Davutoğlu’nun çöken bölge politikası “pan-İslamcı” mı, “neo-Osmanlıcı” mı yoksa “Türkçü” müydü? Ya da “nevzuhur” çatı adayı Ekmeleddin İhsanoğlu, aslında “İslâmcı” mı, “Türk-İslâm sentezcisi” mi, yoksa “post-Kemalist laik” mi?
Cumhurbaşkanlığı seçimi mi, rejim referandumu mu?
CHP-MHP’nin “çatı adayı” olarak ismi ortaya atılan şahsiyetin, gerek temsil ettiği İslâmi kimliğin kimi özel nitelikleri (uluslararsı tanınırlık, İslami çevrelerde gördüğü itibar, Müslüman-modern aile yapısı vb.) gerekse bugüne kadar hiçbir siyasi partinin yedek elemanı olarak adı çıkmamış olmasının, AKP iktidarını ama özellikle Erdoğan’ı bir miktar şaşırttığı besbelli. Mursi darbesine karşı, temsil ettiği örgüt adına tavır almamamış olmasına rağmen, Erdoğan’ın öfkesine şu ana kadar hedef olmaması, bu şaşkınlığın sürdüğünü gösteriyor. Murat Yetkin, İhsanoğlu ile CHP ve MHP, Erdoğan’ın bahçesine girdi” diyerek bir anlamda bu tedirginliği dile getirmiş oluyor (Radikal, 18/06/2014).
Öte yandan, görünen rakibinin siyasetteki deneyimsizliğini öne çıkararak Erdoğan’ı şimdiden kutlayan yandaş takımının iddialarına itibar etmeyen ve AKP’nin fire vereceğini dikkate alarak, İhsanoğlu’nun birinci turda bile seçilelebileceğini ileri sürenler de var: “Eğer İhsanoğlu seçimin iktidar mücadelesi olmadığı,’fiili başkanlık’ zorlaması ile, parlamenter rejime saygılı istikrar arasında geçeceği (...) mesajını iyi verebilirse, seçimi daha ilk turdan kazanabilir” (Seyfettin Gürsel, Radikal 18/06/2014). İhsanoğlu, parlamenter rejime sadakati konusunda inandırıcı bir güvence vermiş olmalı ki, Kılıçdaroğlu son grup toplantısında, seçimin bir “rejim referandumu” niteliği taşıyacağını ileri sürebiliyor. Bu güvencenin, başkanlık sisitemini kafasına koymuş olan Erdoğan’ın karşısında, İhsanoğlu’nun şansını anlamlı derecede yükselteceğini söylemek mümkündür.
Saflar berraklaşıyor
İhsanoğlu’nun adaylığının resmen açıklanmasıyla birlikte CHP içinde beklenen tepkiler şimdiki halde büyük sarsıntılara yol açacak boyutlara ulaşmış değil. Ulusalcı uçlarda, Baykal üzerinden oluşturulmaya çalışılan alternatif girişimler de sonuç vermedi. İhsanoğlu’nun, ilk günlerdeki suskunluğunu bozarak Utku Çakıroğlu’na söyledikleri Kemalist laiklerin ve CHP’li Alevilerin tedirginliklerini giderebilir mi bilmiyoruz (Cumhuriyet, 18/06/2014). Siyasi aidiyetine bakmaksızın barıştan ve demokrasiden yana her seçmen herhalde en az tanıdığı İhsanoğlu’nun kampanya boyunca vereceği mesajları dikkatle izleyerek karar verecek.
Görüldüğü gibi HDP dışında sahnede olan her iki aday da, aralarındaki gerek kişilik yapısı, gerekse kültürel birikimleri ve donanımları bakımından çok farklı özellikler taşısa da sonuç olarak aynı İslâmi iklimde yetişmiş, aynı olmasa da benzer İslâmi ideallere bağlanmış şahsiyetler. Öyle görünüyor ki “rejimin selameti” açısından anlaşılabilir nedenleri olsa da, CHP yönetimi “İslâm içi” bir gelecek tasavvuruna teslim olmuş durumda .
Önümüzdeki günlerde açıklanacak HDP adayının bu “makus” talihi değiştirebilecek bir mucizeyle, bu ülkenin geleceğine yepyeni ufuklar açabilmesini çok isterdim. Gerçekçilik illeti tersini mırıldansa da, bu umut yine de kayda geçmeli. Son anda aday olmaktan vazgeçmezse, birinci turda, Erdoğan dahil olmak üzere hiçbir adayın seçilme şansının olmadığı için, CHP’de diken üstünde duran dostların ve haklı endişeler içindeki Alevilerin, HDP adayına oy verebileceklerini düşünüyorum. İkinci turda ne yapmak gerektiğini ise HDP eşbaşkanı Ertuğrul Kürkçü söyledi zaten: “Erdoğan’ı köşkte görmek istemiyoruz”.
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.