PKK’yı anlamak

PKK konusunda yıllardır tekrarlanagelen bazı şeyler var. Bunlar arasında ilk akla gelenler, PKK’nın (1) silahlı bir sol örgüt olarak kurulduğu, ancak zaman içinde söyleminde değişiklikler yaptığı, (2) örgüt içi demokrasisinin olmadığı, hatta kendi içindeki muhalifleri dahi acımasızca öldürdüğü, (3) Kürt halkı tarafından desteklenmediği, dolayısıyla da Kürt halkını temsil edemeyeceği, (4) Kürt halkına kötü davrandığı, (5) uyuşturucu kaçakçılığı yaparak finansman sağladığı, (6) yurtdışından yardım gördüğü, ve (7) önünde siyaset imkânı varken şiddeti tercih ettiği.

Bu ifadelerin her birinin PKK ile ilgili farklı bir gerçeği (ya da en azından ilgili gerçeğin bir kısmını) yansıttığı doğru. Ancak, bu gibi gerçeklerden hareketle Kürt sorunu çerçevesinde PKK aleyhine güçlü argümanlar üretebilmek pek mümkün değil. Bu durumun daha iyi anlaşılabilmesi adına bu noktada şöyle bir soru sormak mümkün: PKK hakkındaki bu iddialar doğru olmasaydı, PKK konusundaki tavrımız nasıl değişecekti?

Bir başka PKK

Başka bir PKK düşünelim... Bu PKK, ideolojik nedenlerle bölgedeki diğer Kürt oluşumları ve geleneksel kurumları yok etmek değil, sadece Kürtlerin haklarını savunmak için kurulmuş olan bir PKK olsun. Yani Kürt halkının tamamını kucaklasın. Şiddeti ise, sadece meşru müdafaa ve kendi kaderini tayin hakkı adına kullansın ve sivillere zarar vermemek için azami gayret göstersin. Dahası, mensuplarının haklarına son derece saygılı olsun, hiçbir dış yardımı kabul etmesin, kaçakçılık gibi “kötü işler” yapmasın ve bölgede çok daha geniş bir halk desteğine sahip olsun.

Böyle bir Erdemli PKK’nın, mevcut PKK’ya nazaran çok daha az meşruiyet sorunu yaşayacağı açıktır. Peki, bu Erdemli PKK gerçekten varolsaydı, Kürt olmayanlarca desteklenir miydi? Bir başka deyişle, bugün Kürt sorunundan bahsederken, (sözgelimi) “PKK, Kürt halkını temsil etmiyor” diyerek demokrasi eksenli bir temsil sorununa dikkat çekenler, doğuda daha geniş bir halk desteğine sahip olan (mesela, ilişkili olduğu partinin bölgede yüzde 50 değil de yüzde 90’lar seviyesinde oy aldığı) bir Erdemli PKK’yı destekleyecekler miydi? Ya da, “PKK, Kürtlere de kötü davranıyor” diyerek her şeyi bir terör ve güvenlik sorununa indirgeyenler, sadece Kürtler adına meşru müdafaada bulunan (mesela, hiç sivil öldürmeyen, ama Kürt köylülerine zorla bok yediren bir jandarma komutanını yakalayıp kurşuna dizen —ya da en azından misliyle mukabele edip YouTube’da yayınlayan) bir PKK’yı destekleyecekler miydi?

Bu sorular, PKK’ya yönelik yaygın tavırları doğru bir şekilde anlamlandırabilme adına son derece önemli. Çünkü, demokrasi, insan hakları ve şiddet gibi kriterler doğrultusunda düşünen insanların bu türden sorulara verecekleri cevaplar, bu kriterleri sadece argümanlarını desteklediğinde hatırlayanların cevaplarından daha farklı olacaktır. Zira, ikinci gruptakilerin tavırları, daha ziyade, siyaseten muhalif oldukları bir örgüte karşı fazla düşünmeden argüman ürettikleri izlenimini uyandırıyor. Daha da kötüsü, bu kimseler, insan hakkı ihlallerini devlet gerçekleştirdiğinde, işlenen korkunç suçları dahi mazur görme eğiliminde oluyorlar.

Sonsöz

Terörist ve gerilla kavramlarını kâğıt üzerinde birbirlerinden ayırmak çok zor değildir. Ancak dünya üzerindeki gerçek vakalara bakıldığında, belirlenen kriterlere tam olarak oturan örneklere rastlamak zorlaşır. Çünkü, gerçek vakalar, tanımlardaki ideal tiplere benzemezler. Çoğu zaman, birden fazla kategorinin özelliğini aynı anda taşırlar. Bir insanın teröristinin diğerinin özgürlük savaşçısı olabilmesini kolaylaştıran da zaten budur.

Örneğin, PKK’ya karşı çıkma adına dile getirilen argümanlar, benzeri çoğu örgüt için de geçerlidir. Hatta, dünya üzerindeki benzeri örgütler arasında, (1) kurulduktan sonra amaçlarını hiç revize etmemiş olan, (2) tam demokratik bir yapıya sahip olan, (3) temsil etme iddiasında olduğu insanların tamamının desteğini alan, (4) başta temsil ettiği insanlar olmak üzere herkese adil davranan, (5) finansmanı tamamen legal olan, (6) yerli olmayan destekleri geri çeviren ve (7) şiddete çok sınırlı yer veren bir örneğe rastlamak neredeyse imkânsızdır.

Türk PKK’sı notu:

Kürtlerin PKK’sı böyle. Bir de Türklerin PKK’sı var. O da, Kürt kardeşi gibi üç harfli. Önümüzdeki pazar da, bu Türk PKK’sını anlatacağım. (Ama kimi kastettiğim konusunda yanılıyor olabilirsiniz.)

Afyon notu:

Polis karakollarının önünde (doğal olarak) polisler nöbet tutar. Peki, kışlalarda ve özellikle de jandarma karakollarında görev yapan muvazzaf askerî personel neden aynı görevi yerine getirmez? İşleri bu değil midir?