Kadınların yazıyla mesafesi, aynı zamanda bir araç sorunuydu bin yıllar boyunca. Kâğıt, kalem, hele ki daktilo, kadınların gündelik hayatta kullanmasına alışılmış araçlar arasında sayılmazdı. Daha 80’lerde, yazar kadın arkadaşımın, eşi görmesin diye daktilosunu bir örtüye sararak karyolasının altında gizlediğini hatırlıyorum da... Yazı aracı, mahrem alan içinde dahi örtülere sarınarak gizletilecek ölçüde sakıncalı görülüyordu. Yazılarımda görünen ben değilim, diye bağırmalıydınız sanki, her cümlede.
Oysa yazarken birinci tekil şahıs üzerinden hikâye etmeyi her zaman tercih ediyorum ben, elimde olmadan. Asım Öz’ün Umran dergisi için yaptığı Roman Kahramanları Dergisi Üzerine Soruşturması’ndaki bir soruya cevap verirken de bunu anlattım: Bana daha samimi ve inandırıcı gelir birinci tekil şahıs sesi, doğrudanlığıyla. Gerçi bu tür anlatım bazen metnin yer yer tıkanmasına sebep olabiliyor. Anlatıcı mesafesi ortadan kalktığı için fazlasıyla derinleştirmeyi talep edebiliyor kahraman.
Kadın dilinde dolaylı anlatım, kadınların müstear adlarla yazmaya zorlandığı dönemlerin tekniği. Günümüzde kadın yazarlar doğrudan ve samimi bir anlatımı yeğliyorlar. İnternet yazarlığının bu tekniği destekleyen bir yanı var. Yazı, tıpkı kullanılan araç gibi gündelik hayatın bir parçası. Arada ne bir derginin burnu havada yönetmeni var, ne de bin dereden su getiren bir yayınevi editörü. Yazar mutfaktan geliyor, cümlesini kuruyor, mutfağa dönüyor, tencereyi ateşe koyuyor. Yazıyı noktalıyor ve gitmesi gereken adrese gönderiyor.
Kadınların daktilo, ardından bilgisayar kullanmaya başlamalarıyla, bu araçların evlerde yaygın olarak kullanılmasıyla birlikte kadın yazarların sayısında nicelik ve nitelik açısından bir yükselme ortaya çıktı. www.kadinhaberleri.com veya geçen sene gazeteci Necla Saydam’ın kurduğu www.kadinnews gibi siteler örneğinden inceleyecek olursak, internet siteleri Müslüman kadınları yazı alanında derinleşmeye yüreklendiren birer okul işlevi de görmeye başladılar. Bunların yanında bir de Mehmet Yılmaz’ın yönettiği www.derindusunce.org gibi, bir akademi iklimi sunarak okurlarını tefekküre çağıran ve kadın yazarlarını da yazı alanında derinleşmesine hizmet eden siteler var. (Derin Düşünce sitesinde şimdilerde “zaman” üzerine çok önemli bir dosya yayında.)
Kadınlar farklı alanlarda da siteler kuruyor, geliştiriyorlar. Bu alanda önemli bir örnek, Neşe Kutlutaş. Neşe, şahsen tanıdığım için mutlu olduğum değerli bir yazar, hayatıyla yazdıkları arasında tutarlılık olmasına özen gösteren bir aydın. Azerbaycan kökenli Neşe’nin yazılarında, Kafkasya’ya özgü bir büyü, bir dağ esintisi hissedilir. Şifalı bitkilere dönük ilgisiyle Neşe, etraflarındaki insanların dertlerine ve yaralarına tabiattan derme otlarla çözüm arayan bilge kadınların mirasını sürdürdüğü izlenimini uyandırır bende.
Neşe önce Gerçek Hayat’ta yazmaya başladı, bu arada farklı dergilerde yazmayı sürdürdü; başörtüsü nedeniyle Telekom’daki işinden ayrılmasının ardından. Küçük oğlu astım olduğunda, bütün ilgisini alternatif tıbba yöneltti. Okudu, araştırdı, uzmanlarla görüşmeler yaptı. Edindiği birikimi daha verimli bir şekilde paylaşmak için de www.nanelimonkabugu.org ve www.herseykolay.net sitelerini kurdu.
Şimdi www.nanelimonkabugu.org’u açtım. Abartılı bir cümle yok. Şok uyandıran bir ifade de yok. Neşe’nin sunduğu her bilgi, kaygılı bir aydının ve annenin süzgecinden geçiyor. Sonra www.herseykolay.net’e girdim. Bir sürü farklı sokak, cadde var, içinde ilerleyebileceğiniz. Mesela, nesnelerin geri dönüşümü önemli bir kaygı. Neşe’nin hayatın içinden seslenen yazar kimliği, tabiatın seslerine kulak vermemizin önemini hatırlatıyor adım başı. Sadece bir başlık bile yeter: Evinizde doğal mobilyalar kullanın.
Bunu yapmak o kadar kolay mı, diye yükselen soruyu duyar gibiyim. Kolay değil. Hatta tüketim ideolojisi bizden sadeliğin artık çok pahalıya mal olduğuna inanmamızı bekliyor. Oysa pekâlâ bir bebeğin, bir yaşlının hatırına astım tehlikesi saçan boyalı mobilyalardan uzak durabiliriz.. Halıfleks kullanımı üzerine kılı kırk yarabiliriz.
Neşe’yi anlatacak bir kelime, tek bir kelime üzerine düşündüm de aklıma “ihtimam” kelimesi geldi. Yazdıklarına, eylediklerine, dostlarına arkadaşlarına ihtimam gösteren bir yazar o. Bir zamanlar daktilolarını karyolalarının altına gizlemek zorunda kalan kadınlardan biri değil, ama o kadınların anlam dünyası içinden yükseliyor sesi, her türlü yanlış bilgiyi ve yanlış anlamayı düzeltmek üzere, sabır ve ihtimamla.
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.