Facebook, Youtube, Twitter gibi sosyal medya mecraları özellikle fikir özgürlüğü konusunda sorunlar yaşayan ülkeler için adeta bir can simidi oldu... Yaygın gazete, televizyon ve diğer medya araçlarında kendi sesini bulamayanlar, sosyal medyaya göçerttiler. Özellikle Facebook, aktivits gruplar ve alternatif siyasi oluşumlar için tam anlamıyla bir barınak yeriydi... Burada kendi sayfalarını açan gruplar, daha rahat organize oldu, hem varlıklarını güçlendirdiler, hem de hiç aracısız kendi destekçileriyle iletişim kurup, çoğaldılar...
Bütün bu grupların Facebook’a yönelmesi Facebook popülerliğini daha da artırdı. Bugün dünyada bir milyarın üzerinde,Türkiye’de ise 30 milyonun üzerinde Facebook kullanıcısı var...
Ancak Facebook gerçekten özgürlükçü bir alan mı... Sahiden alternatif sivil toplum grupları için seslerini duyuracakları bir megafon mu...
Öyle zannediyordum ama artık eskisi gibi düşünmüyorum...
Bendeki bu değişikliğin nedeni ise 6 Temmuz 12 Ağustos arasında takipçisi çok yüksek olan 10 Facebook sayfasının kapatılması oldu. Radikal’den Ezgi Başaran yazmıştı bunu ilk. Kapatılan sayfalar Kürt siyasetçilere aitti. Aralarında yaklaşık 180 bin takipçili BDP’nin de sayfası vardı... Hatta aktivist habercilik yapan, 140 bin takipçili Ötekiler’in Postası’nın sayfası da aynı şekilde kapatılmıştı...
Ezgi Başaran, bu konuyla ilgili olarak Facebook’un temsilcisi Richard Allan’la çok iyi bir röportaj yaptı. Dün Radikal’de yayımlanan röportajda, Allan’ın Türkiye’deki resmî yetkililerle bir şekilde görüştüğü ortaya çıkıyor. Ben bu görüşmelerin Facebook’taki kapatmalara neden olduğu görüşündeyim, ancak Allan’ın söylediği gerekçeler nedeniyle değil.
Facebook yetkilisi Allan’ın gerekçesi şu: Facebook’ta ‘terör örgütü’ kategorisindeki örgütlere ilişkin bayrak ve resim kullanılması kapatma gerekçesi olabilirmiş. Kullansan bile bu örgütü kınadığını belirtmen lazımmış. Bu zihniyet 12 Eylül zihniyeti gibi... Hem Türkiye medyasıyla kıyaslandığında çok geride hem de çok antidemokratik. Eğer siz Facebook sayfanızda PKK haberine yer veriyorsanız, doğal olarak Öcalan resmi kullanabilirsiniz. Bu Türkiye’de suç değil ama Facebook’ta kullanırsanız, sayfanızın kapatılması için bir gerekçe. Sözde kapatılmaktan kurtulmak için de kınama notu koymanız gerekiyor.
Neyse, Allan’ın açıklamaları başlı başına bir skandal, ikna edici değil, çelişik... Bu nedenle Amerikan mahkemelerine taşınacak ve taşınması da gereken bir mesele. Öyle bir mesele ki İngilizce internet medyasında yayılması hâlinde dünyada büyük bir skandala yol açabilir, Facebook’u zor duruma düşürebilir.
Bana kalırsa Facebook’un sayfaları kapatmasının ardındaki sebep farklı olabilir... Ya bu sansürcü kapatmaların arkasında Facebook’un vergisiz kazancı varsa...
Mayıs ayında bu sütunlarda “Gazeteler ve Televizyonlar Google’a savaş açmalı” başlıklı bir yazı yazmıştım. Bu yazıda vurguladığım noktalardan biri ise Google’ın da Facebook’un da Türkiye pazarından ciddi reklam gelirleri elde ettiği, ancak bunun vergisini vermedikleriydi. Dile kolay, örneğin sadece Google’ın 2011’de Türkiye’den 152 milyon euro reklam geliri elde ettiği iddia ediliyordu. Üstelik tek kuruş vergi vermeden... Facebook da aynı şekilde...
Nitekim Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu yazımın hemen ardından hareket geçmiş ve Facebook gibi sosyal paylaşım sitelerinin reklam gelirlerinin vergilendirileceğini açıklamıştı. Görüşmeler, anlaşmalar ne noktada bilinmiyor. Ancak hükümetin Facebook’a karşı elinde ciddi bir yaptırım kozu var ve bu koz Facebook’u sansürcülüğe götürmüş olabilir... Ne dersiniz?
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.