Cenevre 2 çözüm getirir mi?

Suriye krizi 3 Ocak’tan bu yana yeni bir denklem üzerinden yürümeye başladı.

Daha düne kadar Rojava’da YPG’ye karşı savaşan El Kaideci Nusra Cephesi ile Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) ve adı sanı bile duyulmayan birçok rejim muhalifi örgüt bu kez birbirleriyle savaşmaya başladılar. ÖSO’nun motor gücü olan bazı İslamcı gruplar, Katar ve Suudi Arabistan’ın desteğiyle ÖSO’yu terkedip İslam Cephesi adı altında ABD’nin de kaale aldığı yeni bir cephe kurdular. Bu cephede IŞİD’e karşı yürütülen savaşa katıldı.

3 Ocak’tan bu yana yapılan bu yeni hesabın, esasen 22 Ocak’ta İsviçre’nin Montrö kentinde toplanacağı kararlaştırılan Cenevre 2 Konferansı’yla yakından ilgili olduğunu artık daha iyi biliyoruz.

Son sözü başta söylemekte yarar var.

Cenevre 2’den bir sonuç çıkmasa bile toplanması dahi, kabul etmek gerekir ki Rusya’nın başarısıdır.

Cenevre 2 her ne kadar siyasi aktörlerin öne çıktığı bir konferans gibi görülse de, sahanın belirleyici unsurları olan askeri güçler Cenevre 2’nin de asıl gündemi olacaklar.

Esasen sahada en güçlü olan Cenevre 2’de de öncülüğü ele alan olacaktır.

Suriye’nin resmen tanınan tek muhalif örgütü Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Koalisyonu (SMDK), 5-6 Ocak’ta İstanbul’da düzenlediği 11. Genel Kurulu’nda Ahmet el Carba’yı ikinci kez başkanlığa seçerken, Suriye Kürtlerinin Barzani yanlısı partisi Suriye Kürtleri Demokrat Partisi (El Parti) lideri Abdülhakim Beşar’ı da başkan yardımcılığına getirdi. Ancak 120 civarında delegeyle toplandığı Genel Kurul sonrasında aralarında Türkmenlerin de bulunduğu 45 delegesini kaybetti. SMDK, Birleşmiş Milletler’in kendisine gönderdiği davetine rağmen hala Cenevre 2’ye katılma kararını vermiş değil.

Sahada kendi askeri ordusu olarak ilan ettiği ÖSO’yu kaybeden, siyasi zeminde diplomasi gücü olmanın dışında etkinliği sınırlı olan SMDK, büyük olasılıkla Cenevre 2’ye katılacak. Ancak bu katılım bile Esad’ın giderek güçlenen siyasi ve askeri atraksiyonlarına karşı SMDK’nin yenik kaldığı gerçeğini değiştirmiyor.

Suriye rejimini şimdiye kadar ayakta tutan aktörlerin başında Rusya’nın geldiğine kuşku yok. İran ve Çin’i arkasına alan Rusya, kendini Suriye’ye dinletti, etkin bir aktör olabileceğini, dışlanamayacağını ABD ve Avrupa’ya da kabul ettirdi. ABD’nin ve tabi ki Türkiye, Katar ve Suudi Arabistan gibi ülkelerin silahlı muhalif güçler arasında daha fazla öne çıkma ve bu güçleri kendilerine göre dizayn etme denemelerinin bir nedeni de Rusya’nın bu etkisi olsa gerek.

Rusya, İran ve Çin dışındakilerin diplomatik olarak kaybedenler safında yer almamaları için en önemli avantajları, ancak silahlı muhalefeti yeniden Esad’a karşı ortak bir cephede bir araya getirmeleri ile mümkün olabilir. Bunun için olacak ki bu cephenin aktörleri çıbanbaşı ilan ettikleri IŞİD’e karşı diğer radikal İslamcılarla, hatta uzlaşır gördükleri Nusra Cephesi gibi El Kaidecilerle bile bir arada olmaktan imtina etmiyorlar.

Tüm bu hengame içinde şimdilik geri planda bırakılanlar Rojavalı Kürtler, ağırlıkla da PYD yanlısı cephe...

Yoğun çabalarına rağmen Kürtler iç sorunlarını çözüp Cenevre 2’ye tek cephe olarak gitmeyi henüz başaramadılar.

PYD’nin içinde yer aldığı Kürt Yüksek Konseyi Cenevre 2 için bir davet almış değil.

Rojava Özerk Yönetimine karşı çıkan ENKS yanlılarının bir kısmı ise eğer katılırlarsa –ki katılmamaları için şimdilik bir engel yok– SMDK ile birlikte Cenevre’ye katılabilirler ancak.

En önemli sorulardan biri de bu olacak?

Peki, Kürtler bağımsız olarak Cenevre 2’ye katılmasalar bile Erbil’de vardıkları sonuca uygun davranarak en azından Rojava’yı temsilen tek güç olarak konferansa katılabilecekler mi?

Bunun cevabını 15 Ocak’ta Erbil’de yeniden başlayacağı açıklanan Rojavalı Kürt örgütleri arasındaki toplantıdan sonra daha somut öğreneceğiz.

Ama şunu biliyoruz.

Kürtler Cenevre 2’ye bağımsız olmasa bile en azından ortak bir anlayışla birlikte gitmeyi başaramaz ve tüm çabalarına rağmen PYD Cenevre 2’ye alınmaz ise önümüzdeki süreç Kürtler açısından bugünkünden daha kolay olmayacak.

Rojavalı Kürtler alternatifsiz değil ama işleri göründüğü gibi kolay da değil...