Anayasa Mahkemesi devrim mi yapacak?

Muharrem Sarıkaya’nın Anayasa Mahkemesi’ni (AYM) yeni bir sınavla karşılaştıran dünkü yazısının, siyasal çevreleri hareketlendireceğini sanıyorum. (Haber Türk, 30 Kasım)

Sevgili Sarıkaya AYM Başkanı Sayın Haşim Kılıç’la Antalya’daki konuşmasına dayanarak, AYM’nin seçim barajının bireysel hak ihlali oluşturduğuna ilişkin bir başvuruyu 2-3 hafta içinde sonuçlandıracağını ve hak ihlali bulunduğu yönünde karar verilirse 2015 seçiminde yüzde 10 seçim barajı uygulanmayacağını yazmış.

Antalya’da, genel olarak bireysel başvurunun hukuksal yapı ve değerinin görüşüldüğü uluslararası bir toplantıda, ülkemize özgü bir büyük fırsatı yakalayıp, önümüze koyan Sarıkaya’yı kutluyorum; gazetecilik işte böyle bir şey!

Gençliğimde haber ve yazılar, olayın veya işin gerçeğini, tarafını okuyanın gözünün içine sokmazdı; son yirmi otuz yılda giderek azaldı böyle yazılar! Sarıkaya’nın yaptığının yeniliğini, enderliğini belirtmeden geçemedim; konunun önemi ve olabilirliğine geleyim:

“Barajsız 2015 seçimi” düşününüz! Siyasal hayatımızın nasıl değişeceğini; yepyeni bir seçim havasında, söylenenler, toplantılar, beyannameler, afişler, liderlerin çok farklılaşmasını, sanki yeni bir Türkiye’de doğmuş gibi oluruz!

2015 seçiminin sonucu merak edilebilecek bir seçim olmasını çok isterim, ülke için yararlı olur, yeni ufuklar açar!

Ancak şu soruyu sorup, halkın ve onun yetki verdiği kurumların kararını beklemeliyiz:

AYM barajın hak ihlali olduğuna karar verirse ilk soru şudur: Anayasanın 67’inci maddesinin 7’inci fıkrası bu karara uygulanmalı mıdır?

2001 yılında yürürlüğe giren, Anayasa Değişikliği Kanunuyla 67’nci maddeye eklenen fıkra şudur: “Seçim Kanununda yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılan seçimlerde uygulanmaz”.

AYM söz konusu olası hak ihlali kararına, 67’nci maddesinin bu fıkrası uygulanmalı mıdır, yoksa Sayın Haşim Kılıç’ın, “karar anında uygulanır; hak ihlali kararı, (ihlalin) hemen ortadan kaldırılması içindir” önermesine göre hak ihlalini yaratan madde kalkmış mı sayılacaktır?

Tartışmayı genelleştirirsek, AYM kararları, Anayasayla açıkça çelişir veya Anayasada boşluk yaratırsa, çelişkiyi veya boşluğu AYM giderebilecek, doldurabilecek veya tamamlayabilecek kararı alabilir mi, almalı mıdır?

Bu sual olumlu cevaplanırsa, AYM’ne, bir anayasa hükmünü kaldırma yönünde yetki verilmiş olmayacak mıdır?

İşin bu aşamasında benim hukuksal kanım; AYM’nin hak ihlali kararıyla birlikte 67’nci Madde hükmünün uygulanmaması gerektiğini belirtip, formülü Anayasa yapma yetkisi olan Meclis’e bırakmasıdır.

Bu durumda Meclis’in, 67’nci maddenin 7’nci fıkrasını kaldıran bir kanunu yürürlüğe koyarak seçimlere gidilmesini sağlayacak bir formülü uygulamaya koymasının beklenmesinin doğru ve uygun olacağı düşüncesindeyim.

Konuşmayla vakit geçirmeden veya konuşarak zaman kazanmaya çalışmadan, bir kez daha barajlı seçimlere gidilmesi kurnazlığına sapılmadan, iktidar ve muhalefet kararıyla seçimler, Anayasa hukuku zedelenmeden zamanında ve AYM kararına uyarak yapılabilir.

AYM kararı, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun, “Genel baraj ve hesaplanması” başlıklı 33’üncü maddesinin yürürlükten kaldırılması sonucunu verirse, gerçekten demokraside ilerlemiş olacağız.

Ancak AYM 2-3 hafta içinde değil, mümkün olan en kısa zamanda, hemen bu hafta karar vermelidir.

Bilindiği gibi, çok partili, gizli oy açık sayım sistemine geçtiğimiz 1950’den bu güne kadar 16 seçim yapıldı. 1950-1960 arasındaki 3 seçimde çoğunluk sistemi uygulanmıştır. 1961 ile 1977 arasındaki 5 seçim, gerçekten demokratik sayılabilir. Bu beş seçimde, seçmenlerin oy oranına yakın oranda partilere sandalye verilmiştir. 1980 askeri darbesinden sonraki 8 seçimde uygulanan yüksek baraj sistemi, her türlü siyasal işlevi yozlaştırmıştır.

Sarıkaya’nın yazısından öğrendiğim başvurunun hak ihlali kararıyla sonuçlanma eğilimi varsa, bu bir devrim olacaktır. Seçime kadar her parti kendine çeki düzen verecek, strateji ve hatta alışkanlıklarının bir kısmını değiştirmek zorunda kalacaktır.

Böyle bir karar karşısında, “hiç kimse anayasaya aykırı karar alamaz ve değiştiremez” gibi bir tartışmaya girmeden, kararı kutsamalı ve seçimlerin ertelenmesine neden olmayacak çözüm üretmelidir.