IŞİD’i tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmayacak belki ama belinin bükülmesi için Musul’un geri alınması şart.
Washington 2015 yazında Musul’u geri alma harekatının başlayacağını söylüyor.
Fakat sorun bu işi kimin yapacağı.
Obama yönetimi Irak’a Amerikan askeri göndermeyeceğini açıkladı. Misyonu yerine getirmek için Kürtlere, Irak ordusuna, Sünni aşiret liderlerine ve Şii ve Sünni aşiret güçlerini bünyesinde barındırması düşünülen Ulusal Muhafız Ordusu’na güveniyor.
Fakat bu plan sorunlu çünkü bu grupların hiç birinin ne Musul’u IŞİD’in elinden geri alacak kapasitesi ne de siyasi iradesi var.
Musul’u IŞİD’in elinden geri almak çok çetrefilli bir iş.
Amerika’nın bundan sekiz yıl evvel Bağdat ve Anbar’da El Kaide’ye karşı başlattığı mücadeleyi hatırlayalım.
Washington bölgeye 130.000 Amerikan askeri yığdı. El Kaide’ye karşı savaşması için yüz binlerce Sünni’den oluşan Uyanış Konseyleri’ni oluşturdu. Bağdat ve civarındaki Sünni halkın da desteğiyle oldukça etkili bir anti-terör kampanyası başlattı.
Fakat yine de El Kaide’yi Bağdat ve civarından söküp atamadı.
Musul’u geri almak çok daha zor olacak.
Amerika sekiz yıl önce olduğu kadar meseleye angaje olmak ve kaynak ayırmak istemiyor.
Üstelik sahadaki müttefikleri sekiz yıl evvel olduğundan daha güçsüz ve isteksiz.
Kobani’de işe yarayan stratejiyi, yani sahadaki müttefiklerin yardımıyla havadan bombalama formülünü Musul’da uygulamak güç.
Musul’da 1.4 milyon Sünni sivil var. Havadan bombalamak için sahada askeri istihbarata ihtiyacı var. Yani Musul halkının desteği şart.
Fakat halk IŞİD’i Şii ağırlıklı Irak ordusuna tercih ediyor.
Şehri geri almak için sokak sokak, ev ev savaşmak gerekecek.
Bu savaşı sahada kim yürütecek?
Peşmerge meseleyi bir Arap-Kürt savaşına çevirmemek için Musul’a girmek istemiyor.
İstese dahi Peşmerge’nin Musul’u alacak kapasitesi yok.
Barzani’nin Peşmergeleri Amerikan hava saldırılarının yardımıyla bugüne kadar IŞİD ile etkili bir mücadele yürütmüş olabilir. Fakat aslında Peşmerge zayıf, düzensiz ve bölünmüş bir güç.
İngiliz Parlamentosunun yayınladığı bir rapora göre Peşmerge’nin üçte biri savaşacak kapasitede değil.
Geriye kalanı da siyasi olarak Barzani’nin ve Talabani’nin partisi arasında bölünmüş durumdalar. Yolsuzluk, usulsüzlük, disiplinsizlik diz boyu.
Irak ordusu da Peşmerge’den farklı değil.
Irak başbakanı Haydar El-Abadi iyi niyetle Irak ordusunu yeniden inşa etmeye çabalıyor ama işi çok zor.
Irak ordusunun içindeki bölüklerin neredeyse tamamı çökmüş durumda.
Üstelik Bağdat’ın kasası tamtakır. Düşen petrol fiyatları zaten zorlanan Irak bütçesine yeni bir darbe vurdu.
Yani Abadi’nin Irak ordusunu Amerika’nın istediği gibi üç-beş ayda inşa edecek finansal gücü yok.
Abadi böyle bir orduyu Musul’a, kaybedeceği bir savaşa yollamaktansa Bağdat’ı korumakla görevlendirmek istiyor.
Gelelim Sünni aşiretlere...
Sünni aşiretler ne Bağdat’a ne de Washington’a güveniyorlar. Bush döneminde El Kaide’ye karşı savaşmaları karşılığında kendilerine verilen sözlerin tutulmadığını düşünüyorlar. Bu kez aynı tuzağa düşmek istemiyorlar.
IŞİD’e karşı savaşta Washington ve Bağdat ile iş birliği yapmaya ve bu kapsamda Ulusal Muhafız Ordusu bünyesinde savaşmaya gönüllü az sayıdaki Sünni aşiretin de çekinceleri var.
Musul’u IŞİD’den geri alma planının en önemli ayaklarından birisi Ulusal Muhafız Ordusu.
Bu ordu bünyesinde Şii ve Sünni milisleri barındıracak profesyonel bir güç olacak ve IŞİD kontrolündeki bölgelerde devletin hakimiyetini kuracak.
Fakat Sünni aşiretler oluşturulacak bu yeni orduya Şiilerin alınmasını istemiyor.
Yani Batı’nın Irak’ta bel bağladığı hiç bir grup kısa vadede Musul’u IŞİD’in elinden geri alabilecek güce ve siyasi iradeye sahip değil.
Bu nedenle Batı’nın IŞİD stratejisini radikal bir şekilde revize etmesi şart.
Etmediği takdirde Musul IŞİD’in kontrolünde kalmaya devam edecek. Ve Musul geri alınmadığı sürece de IŞİD dünyanın başına bela olmayı sürdürecek.
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.