Açık destekten örtülü desteğe...

Başından beri Türkiye’nin IŞİD karşıtı koalisyonun dışında kalamayacağına ve koalisyonda rol almak için adım atacağına inananlardanım.

Elbet koşullarını dayatmayı da zorlayacaktır.

Türkiye için en önemli engel, IŞİD’e yönelik desteğindeki ısrarcı tutumu...

AKP hükümetinin IŞİD desteği yeni değil; 2013 Temmuz’undan beri gündemde.

Türkiye, IŞİD etkin bir biçimde devreye girmeden önce Müslüman Kardeşler’den El Nusra’ya, İslami Cephe’den ÖSO içindeki diğer muhaliflere kadar neredeyse her örgüt, grup ve aşiretle görüştü, bunların önemli bir kısmına destek verdi.

Türk hükümetinin asıl hedefi Esad’ı devirmek iken görünen o, görüşmelerinin ana eksenlerinden biri de Kürtler oldu. AKP hükümeti, Suriye’de Kürtlerin kazanımlarının geriletilmesi, örgütlülüğünün zayıflatılması hesabını yapıyordu.

Hükümetin Suriye rejimine muhalif binbir parçalı muhalefetle yürüttüğü hiçbir hesap tutmadı. IŞİD tüm muhalifleri kenara atıp alan hâkimiyetini ele geçirince, Türkiye bu kez yüzünü ona döndü.

AKP hükümetinin IŞİD’e dönük desteği ABD ve Batı tarafından daha ilk günden bilinmesine rağmen açık dillendirilmedi. BM’nin son genel kurulu, Türkiye’nin bilinen IŞİD desteğinin uluslar arası alanda da açık biçimde tartışıldığını bize gösteriyor. BM görüşmeleri öncesinde batı basınında çıkan Türkiye-IŞİD ilişkisine dönük haberler, ABD ve Batı devletlerinin politikalarından bağımsız düşünülemez. Erdoğan her ne kadar “alçakça iftiralar” dese de ABD ve Batı Türkiye’ye, “yapılanları biliyoruz” mesajı veriyordu.

AKP hükümeti IŞİD desteğini birden bitirebilir mi?

Sanmıyorum.

Sonu olmayan bu ilişkiyi öncelikle açık destekten örtülü desteğe geriletmek için çaba harcayacaktır. Bunun temel nedeni de direnerek, bedel ödeyerek sürecin kazananı olan Kürtleri geriletme çabasından başka bir şey değil. Bu anlamıyla IŞİD’in Kobani saldırısı açık desteğin son kozuydu.

Türkiye bu kozu oynarken de hesapları tutmadı. YPG ve YPJ’nin direnişi, Kuzey Kürtlerinin Kobani’yi sahiplenmesi, dört parçada Kürtlerin Kobani’yle geliştirdikleri duygusal ve siyasal bağın güçlenmesi Türkiye’nin hesaplarını alt üst etti.

Yaşananlar, Türkiye’yi zorlamıştır, IŞİD’e yönelik desteğini artık açıktan yürütemeyeceğini söylememizin nedeni budur.

Örtülü destekle ilgili sıcak çatışmaların yaşandığı alandan dikkat çekmemiz gereken bazı nüveler var.

DBP Eşgenel Başkanı Kamuran Yüksek, günlerdir Suruç-Kobani sınır hattında nöbet tutan kitle ile birlikte. Her gelişmeyi yakından izleyen Yüksek’le, Mürşitpınar sınır kapısından Türk askerlerinin ve güvenlik görevlilerinin geçtiğimiz pazartesi günü akşam saatlerinde ani bir kararla geri çekilmesinin hemen ardından görüştüm. İnce hesaplarla yapıldığı aşikâr bu geri çekilme ilginçti.

DBP Eşgenel Başkanı’nın dedikleri şöyle: “Muhtemelen Kobani kentine yayılacak bir çatışma bekliyorlardı. Bu nedenle sınırları terketme pahasına işin içinde görünmek istememiş olabilirler. Tabi uluslar arası koalisyon güçlerinin IŞİD tavrı nedeniyle desteklerini artık açık değil örtülü bir biçimde sürdürme nedeniyle de olabilir. Biz tüm bunları IŞİD yanlısı politik tutumun devamı olarak değerlendiriyoruz. Mürşitpınar sınır kapısındaki güçleri geri çekmenin bunun dışında güvenlik ve teknik açıdan bir izahı yoktur. Bir devlet politik neden dışında böyle davranamaz. Başka duyumlarımızda oldu. IŞİD çetelerinin Mürşitpınar sınır kapısını kullanarak arkadan Kobani’ye sızıp saldırı yapabileceği yönünde yoğun duyumlar vardı. Türk ordusunun sınırı terketmesi buna imkân hazırlama amacıyla da olabilirdi. Tüm bu ihtimalleri göz önüne alarak sınırı terk etmedik, halkla birlikte kapıda nöbet tuttuk.”

Bu belirlemeler Türkiye’nin IŞİD üzerinden Kürt siyasal hareketini zorlama ve kendine göre dizayn etme girişimlerinin devam ettiğini gösteriyor.

Türkiye’nin IŞİD’e yönelik desteği Güney Kürdistan üzerinden yürüttüğü politikaları da etkiledi.

Bölgenin önemli siyasetçilerinden Mihemed Emin Penciwini, bir röportajında Türkiye-Güney Kürdistan ilişkisini şöyle değerlendiriyor: “Türkiye IŞİD’le mücadelede sessiz kaldığı için; bütün Kürtler, özellikle Güney Kürtleri ‘Türkiye bizi sattı’ diyor. Bu bakış Kürtler arasında giderek yaygınlaşıyor. Türkiye’nin sadece gaz ve petrol için Kürdistan Bölgesi’yle iyi ilişkiler kurduğuna inanılıyor. Türkiye’nin IŞİD karşısındaki sessizliği Ankara’nın Kürtlere karşı niyetini de göstermekte. Güney halkı ve hükümet yöneticileri Türkiye’nin onları teröristlere sattığına inandıklarını ve Türkiye’ye güvenlerinin kalmadığını söylüyor.”

AKP çöken politikalarından ders çıkarır mı bilinmez ama Kürtler, bölgenin kazananı olarak yaşananlardan dersler çıkarmaları durumunda önlerinde kimse duramaz, diyebiliriz...