Türkiye, 24 Ağustos’ta Suriye’ye fiilen girdiğinden beri ABD’nin Türkleri ve Kürtleri dengede tutma politikası hem kolaylaştı hem de zorlaştı.
Kolaylaştı çünkü; her iki taraf üzerindeki nüfuzu arttı.
YPG, ABD’nin yanında IŞİD’e karşı mücadelede en etkili güç olma özelliğini yitirmese de sahadaki tek güç olma özelliğini yitirdi.
Türkiye ise askerlerini ve tanklarını sahaya sürerek ABD’ye daha da bağımlı hale geldi.
Bu sayede iki tarafı uzlaştırmak için ABD’nin elindeki kozlar çoğaldı. Bu fırsat doğru değerlendirildiği takdirde, Türkiye’deki barış süreci yeniden canlanabilir.
Bunun en kritik ayaklarından biri ise Türkiye’nin Rojava yönetimine karşı sert tutumunu yumuşatması.
Ne var ki her iki taraf, özellikle de Türkiye, buna yanaşmıyor.
Dolayısıyla ABD, mesaisinin büyük bir kısmını ‘deconfliction’ yani iki tarafı birbirinden ayrı tutmak için harcıyor. Bunun belki en ilginç örneği geçtiğimiz perşembe günü ABD bayraklarının göndere çekildiği Tel Abyad’da yaşandı.
YPG’nin Arapları kovarak ‘etnik temizlik’ yaptığının iddia edildiği Tel Abyad, Rojava bölgesinin yumuşak karnı.
Akçakale karşısında bulunan Tel Abyad, Haziran 2015’e kadar IŞİD’in elindeydi. Nüfusunun çoğunluğu Arap.
Batılı güvenlik kaynaklarına göre Tel Abyad, IŞİD’in başkent ilan ettiği Rakka’ya, Türkiye üzerinden silah ve militan akışının en önemli güzergahı ve lojistik merkeziydi.
Tel Abyad ABD’nin hava desteğiyle YPG’nin eline geçtiği günlerde, Akçakale’ye gittim. Kente akın eden Arap mültecilerle görüştüm. Birçoğu IŞİD’e sempati duyuyordu. ABD’ye ise nefret kusuyordu.
Nitekim geçtiğimiz yılın kasım ayında ve bu yılın şubat ayında IŞİD, Tel Abyad’a iki kez saldırı düzenledi. Onlarca sivil öldü.
Her iki seferde de saldırganların bir kısmının Türkiye sınırından geçtiği iddia edildi ancak bu yıl düzenlenen saldırıda çoğunluk Rakka’dan geldi.
Peki ABD’ye bağlı özel kuvvetler, Türkiye sınırından net olarak görülecek şekilde, kentin belli noktalarına ABD bayrağını neden dikti?
Pentagon’dan konuya ilişkin ilk açıklama pek aydınlatıcı değildi. Sözcü Peter Cook, yaşananlardan haberi olmadığını ve böyle bir şey varsa bunu ortaklarıyla konuşacağını söyledi.
Sputnik’e konuşan Rojavalı yetkililer ise Türkiye’nin son günlerde Tel Abyad’a saldırı yapmak için hazırlık yaptığını, kentin Arap aşiretlerini kendilerine karşı kışkırttığını ve silahlandırdığını iddia etti.
Aynı yetkililer, Türkiye’nin Tel Abyad üzerinden Rakka’ya girmek istediğini, Türkiye’nin bu planları hakkında ABD’ye bilgi verildiğini söyledi.
Yetkililerin iddialarına göre, bunun üzerine Tel Abyad’a gelen ABD özel kuvvetlerinden bir komutan, adamlarına Türkiye’nin müdahale etmemesi için kentin önemli yerlerine ABD bayrağı diktirmiş.
Pentagon ABD bayraklarının özel kuvvetler tarafından konulduğunu geçtiğimiz cuma günü teyit etti. Ben bu satırları yazarken sınır kapısında hala bir ABD bayrağı duruyordu, diğerleri kaldırılmıştı.
Tel Abyad’ı ele geçirme operasyonu düşük bir ihtimal
Görüştüğüm bazı ABD’li yetkililer olayı “Abartmamak gerek” diye geçiştirmeye çalışsa da yaşananlar fazlasıyla garip.
Rutin veya olağandışı bir durum söz konusu ise neden ABD Türkiye’yi, yani NATO müttefikini, direkt muhatap alıp uyarmıyor veya bilgilendirmiyor?
Neden bunun yerine uyarı niteliğinde bayrak dikme ihtiyacını duyuyor? Bu hamlenin, YPG’yi Türkiye’ye karşı korumak için yaptığı görüntüsüne ve iddialarına olanak sağlıyor? Son olarak, bu tür iddiaları niye yalanlamıyor?
Kaldı ki; Türkiye’yle birlikte hareket eden muhalif güçlerin sınırlı sayıda oldukları ve an itibariyle IŞİD’in elinde bulunan Dabiq kentini hedef aldıkları bilinirken, Tel Abyad’ı ele geçirmek üzere operasyon planlamaları düşük bir ihtimal.
Görüştüğüm IŞİD karşıtı koalisyon kaynakları, normal koşullarda ABD özel kuvvetlerinin Tel Abyad’da bulunmadıklarını belirtti ancak daha fazla detaya girmek istemediler.
Amaç Tel Abyad’da bulunan özel kuvvetleri korumaya almak olsaydı, varlıkları Türkiye’ye sözlü olarak iletilebilirdi. Amaç özel kuvvetleri kentteki muhtemel IŞİD ajanlarına karşı korumaya almaksa eğer, varlıkları neden bayraklarla ilan edildi?
Gerçekten tuhaf.
ABD’nin teamülleri aşarak bu yola başvurmasının tek muhtemel nedeni, gerçekten sınırın Türkiye tarafından ‘yakın ve gerçek’ bir tehdidin söz konusu olmasıydı.
Ama tehdidin niteliği bana göre halen netleşmiş değil.
Örneğin Hürriyet’in konuya ilişkin Pentagon kaynaklarına dayandırdığı haberinde, ABD askerleri Tel Abyad’da bayraklarını astıktan sonra Türkiye tarafından ateş açıldığını iddia etti.
CNN’nin savunma muhabiri Barbara Starr ise Twitter hesabından, Türkiye tarafından ateş açıldığı sırada ABD özel kuvvetlerinin kimliklerini belirtmek için bayrak diktiklerini duyurdu.
Tel Abyad’da ulaştığım Rojavalı yetkililer ise böyle bir olayın yaşanmadığını savunuyorlar, ki normal şartlarda Türkiye karşıtı tezleri güçlendirmek adına ateş açıldığına dair iddiayı anında sahiplenmeleri gerekirdi.
YPG’nin Rakka operasyonuna katılmasına Ankara’nın pek itirazı yok
ABD özel kuvvetlerinin kollarında YPG armasıyla dolaştığı anlaşılınca kıyameti koparan Türkiye ise, bu kez alttan alıyor.
Meseleyi daha da garip kılan şu; Sputnik’e konuşan Rojavalı yetkililerin iddialarına karşın güvenilir kaynaklardan edindiğim bilgi, Türkiye’nin Rakka operasyonuna katılmak gibi niyeti olmadığı yönünde.
Aksine çok yüksek zayiat verileceğine kesin gözüyle bakılan operasyona YPG’nin katılmasına, Ankara’nın pek itirazı yok.
Nasıl olsa YPG’nin Rakka’da kalması söz konusu değil ve her halükarda Rakka operasyonuna daha zaman var. Rakka’yı kuşatıp ele geçirmek için en az 10 bin kişiye ihtiyaç var.
Şu anda böylesi bir güç mevcut değil…
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.