Dünya basının Türkiye’deki referandum sürecine ilişkin ilgisi sürerken, Amerikan dergisi Time önümüzdeki süreçte yaşanması beklenen gelişmeleri beş maddede özetledi. Time’ın internet sitesinin ‘risk raporu’ bölümünde yayımlanan analizde, sonuçlar ve tartışmalar özetlendikten sonra “Fakat referandum hikâyenin sadece başı” denildi ve şu beş maddeye yer verildi:
1- ERDOĞAN İŞE KOYULACAK
“Muhalefet partileri referandum sonuçlarına karşı çıkmaya yeminli ama bir şeyin değişmesini beklemeyin” diyen dergi, “Erdoğan şimdiden parlamentonun OHAL’i uzatmasını sağladı, bu da muhalefetle başa çıkmasına izin verecektir” yorumunu yaptı.
Dergi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın AK Parti’yi olağanüstü kongreye götürüp partinin başına geçeceğini, ardından kabine revizyonu yaparak ‘referandumda kuvvetli kampanya yapan bakanları ödüllendirip yapmayanları uzaklaştıracağını’ savundu. Time’a göre, tüm bunlar siyasi atmosferi erken seçimlere hazırlayacak.
2- ERKEN SEÇİMLER
“Referandumu kazanmak sadece birinci adımdı, Erdoğan’ın şimdi bir seçim kazanması gerekiyor” diyen Time, bir sonraki seçimlerin düzenlenmesi gereken Kasım 2019’dan 2018’e, hatta 2017 sonbaharına çekilebileceğini yazdı. Dergiye göre, Erdoğan’ın erken seçim kararı alması için üç sebep var: Makalede ilk sebep ekonomideki kötüleşme ve yükselen işsizlik oranları olarak gösterilirken, “Erdoğan oyunu gecikmeden, bir an evvel alması gerektiğini biliyor” denildi.
Time, erken seçin için ikinci gerekçeyi şöyle açıkladı: “İkincisi, Erdoğan ne kadar beklerse, “Türkiye’yi hainlerden ve teröristlerden ben tek başıma kurtarırım” tezi için ihtiyaç duyduğu OHAL’i uzatmak konusunda o kadar baskı yapması gerekecektir.”
Dergi, Erdoğan açısından erken seçim için üçüncü gerekçeyi de muhalefetin dağınık olmasına, erken seçimlerin MHP ve HDP’ye örgütlenmek için yeterli zaman bırakmayacak olmasına bağladı.
3- BASTIRILMIŞ SİYASİ PARTİLER
MHP ve HDP’nin Kasım 2015 seçimlerinde yüzde 10 barajını aşmakta zorlandığını belirten dergi, 15 Temmuz darbesinden sonra 150’den fazla medya kuruluşunun kapatıldığına, Türkiye’nin Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütünün basın özgürlüğü sıralamasında 180 ülke arasında 151’inci sıraya düştüğüne, 100 binden fazla kişinin tutuklandığına ve 150 binden fazla memurun görevden alındığına dikkat çekti.
Time, “Bununla birlikte, muhalefet şunu biliyor ki, bir sonraki seçimlerden önce mobilize olmazlarsa Erdoğan’la başetmek seçimlerden sonra çok daha zor olacak” yorumunu yaptı.
4- AVRUPA’YLA DAHA DA GERGİN İLİŞKİLER
“Özellikle de Erdoğan’ın son birkaç ayda referandumu ‘bize karşı Batı’ olarak çerçevelendirmesi nedeniyle Avrupa sonuçlara bayılmadı” diyen dergi, şu yorumu yaptı:
“AB için asıl endişe kaynağı Türkiye’nin umutsuz üyelik girişimi değil, bir anlaşma çerçevesinde ev sahipliği yaptığı 3 milyon göçmen. Erdoğan, Avrupa’ya mümkün olan an çok sayıda göçmeni gönderme tehdidini birden fazla defa dile getirdi. Anlaşma kapsamında, Türkiye’nin basın özgürlüğünü iyileştirmesi ve idam cezasını geri getirmekten söz etmeyi bırakması gerekiyordu. Fakat bu gerçekleşmedi. Kısacası, AB liderlerinin Türkiye’nin giderek daha az Avrupa’ya benzediği ve daha çok Rusya gibi göründüğü gerçeğiyle uğraşması gerekecek.”
5- SURİYE’DE KÖTÜLEŞEN İKİLEM
Time, “Referandum zaferi Erdoğan’ı komşu Suriye’de daha büyük bir rol oynamak konusunda cesaretlendirebilir, özellikle de eğer tehdit altında hisseder ve milliyetçi seçmenleri mobilize etmek için bir jeopolitik kriz yaratmaya ihtiyaç duyarsa… Bu, şu an uzak olmakla beraber, riskli bir adım teşkil eder” yorumunu yaptı.
Dergi, “Türkiye Suriye’de zorlandıkça Erdoğan’ın güçlü adam imajı zarar görecektir” ifadelerini kullandı, bunun da özellikle Suriyeli Kürtlerin ilerlemesinin durdurulamamasından kaynaklanacağını belirtti. Time, böyle bir durumda Türkiyeli Kürtlerin de hareketlenebileceğini belirterek, “Bu, Erdoğan Kürt ılımlılara taviz vermeyi reddederken, Türkiye için her geçen yıl daha da tehlikeli ve maliyetli hale gelen bir sorun” yorumunu yaptı.
Time’ın analizi, “Bir başka deyişle, Türkiye’nin önündeki zorluklar daha yeni başlıyor” cümlesiyle son buldu. (Duvar)
ANALİZİN İNGİLİZCE ORİJİNALİ
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.