Irak cumhurbaşkanlığı divanı, yüzlerce adayın Mart ayındaki genel seçime katılmaktan tartışmalı şekilde men edilmesi konusunda Yüksek Mahkeme'den görüş istedi.
Cumhurbaşkanı Celal Talabani, adayları denetleyen parlamento bünyesindeki Adalet ve Sorumluluk Komisyonu'nun henüz parlamentodan onay almadığını bu nedenle de kararının yasal olmayabileceğini kaydetti.
Komisyonun görevi bireylerin Saddam Hüseyin'in başkanlığı döneminde iktidardaki Baas Partisi ile ilişkisi olup olmadığını incelemek.
Söz konusu komisyona Şii siyasetçi Ahmed Çelebi başkanlık ediyor.
Çelebi işgal öncesinde ABD'nin başlıca müttefiklerindendi, ancak Saddam Hüseyin'in elinde kitle imha silahları bulunduğu iddialarına sunduğu istihbarat asılsız çıkmıştı.
Seçime katılmaktan men edilen yaklaşık 500 kişi içinde, önde gelen Sünni siyasetçilerin bulunması, mezhep temelli ayrımcılık yapıldığı suçlamalarına yol açıyor.
Bu da Sünni ve Şiiler arasında gerginliklerin alevlenmesi endişesi yaratıyor.
Cumhurbaşkanı Talabani, kendisi ve iki cumhurbaşkanı yardımcısı adına Irak Yüksek Mahkemesi başkanı Medhat el Mahmud'a komisyonun yasal zemini konusunda hüküm vermesi için mektup yazdığını duyurdu.
Talabani, halka da Saddam Hüseyin'e sadık olanlarla, o dönemde Baas Partisi'ne katılmaktan başka şansı olmayanlar arasında bir ayrıma gitme çağrısı yaptı.
Baas Partisi üyeliği, Saddam Hüseyin rejimi sırasında toplumda saygın bir yer edinmek için kilit önemdeydi.
Talabani "onlara haksızlık etmemeliyiz" dedi.
Irak Cumhurbaşkanı olayın fazla üzerinde durulmamasını isteyerek, "Bu büyük bir siyasi kriz değil, olmayacak. Belki biraz abartılıyor" diye konuştu.
Sünnilerin yönetim kademelerinde önemli rol aldığı Baas Partisi mensuplarına siyasette nasıl bir rol biçileceği işgal döneminden bu yana tartışılıyor.
İşgal sonrası Baas mensuplarının tüm kamu görevlerinden dışlanması uygulaması ise, ilerleyen yıllarda bir hata olarak görülmüş ve kısmen gevşetilmişti.
Şiiler yasak için eylem yapıyor
Konu Irak kamuoyunda bölünme yaratıyor.
Seçimin sorunsuz geçmesi, yabancı askerlerin çekilmesi açısından önem taşıyor
Şiilerin nüfusun çoğunluğunu oluşturduğu kentlerde binlerce kişi yasağın uygulanması talebiyle eylem düzenledi.
Necef kentinde düzenlenen mitingde, "Baasçılar ve Naziler bir madalyonun iki yüzüdür", "Baas'ın dönüşü, saldırılar ve mahpusların dönüşüdür" yazılı pankartlar taşındı.
Bu söylem geçen hafta ilk olarak Irak'ın en etkili Şii hareketlerinden Irak İslam Yüksek Konseyi'nden (ISCI) üst düzey bir din adamı tarafından dile getirildi.
Aynı zamanda milletvekili olan Muhammed el-Haydari "Baas Partisi, Nazi partisinden daha beterdi. Mazallah Baasçılar iktidara dönerse, intikamları daha da korkunç olur "dedi.
2003 yılındaki işgal öncesinde devlet kurumlarında hakim konumda olan Sünniler ise, seçim öncesi toplumdan dışlanmaya çalışıldıklarından rahatsız.
Çok sayıda Sünni, 2005 yılındaki son genel seçimi boykot etmişti.
Siyasetten dışlandıkları ve ayrımcılığa uğradıkları algılaması, seçimi izleyen dönemde mezhep çatışmalarının şiddetlenmesinde de bir etken olarak görüldü.
Önde gelen siyasetçiler
Komisyonun veto ettiği başvuru sahipleri arasında önde gelen Sünni siyasetçilerden Salih el Mutlak ile Savunma Bakanı Abdülkadir el Ubeydi de bulunuyor.
2006'da bakanlığa getirilen Ubeydi, Sünni olmasına rağmen seçime Başbakan Nuri el Maliki'nin 'hukuk devleti' koalisyonu listesinden girecekti.
Geçmişte Baas Partisi üyesi olan Salih el Mutlak ise seçime işgal sonrası dönemim ilk başbakanı İyad Allavi ve diğer Sünni siyasetçilerin yer aldığı bir ittifak ile girmeye hazırlanıyordu.
Milliyetçi ve laik bir siyasetçi olarak tanımlanan Mutlak Başbakan Maliki'ye sert eleştirileri ile sivriliyordu.
Mutlak'ın liderliğini yaptığı Ulusal Diyalog Cephesi de, yerel seçimlerde Sünnilerin çoğunlukta olduğu kesimlerde başarılı oldu.
7 Mart seçimi de ülkedeki ABD güçlerinin aşamalı olarak çekilmeye başlaması öncesinde kilit önemde bir sınav olarak görülüyor.
ABD Başkanı Barack Obama, ülkedeki tüm muharip kuvvetleri 2010 Ağustos ayında, geri kalanını da 2011 sonuna dek çekeceğini duyurmuş, ancak bunun güvenlik koşullarına bağlı olduğunu söylemişti.
ABD'nin Irak'ta halen 115 bin askeri var.
BBC
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.