Reuters’a konuşan ve Rusya’yla yapılan toplantılara katılan Kürt yetkili Badran Jia Kurd, Suriye’nin kuzeyinin çoğu kısmının denetimini elinde bulunduran Kürtler’in liderliğindeki yönetimin Rusya’daki toplantılarda Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esat’la anlaşma için bir yol haritası sunduklarını ve şu anda Moskova’nın yanıtını beklediklerini belirtti.
Rusya’yla yürütülen görüşmeler ve Şam yönetimine yönelik yeni açılımlar ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’den çekilme kararını açıklaması sonrası Kürtler’in stratejisinde yeniden yön belirleme çabası olduğunun bir göstergesi olarak niteleniyor.
Suriyeli Kürtler’in ilk önceliğinin YPG’yi ulusal güvenlik tehdidi olarak gören Türkiye’den bu bölgeyi koruyabilmek için bir yol bulmak olduğu yorumları yapılıyor.
Türkiye YPG’nin elde ettiği kazanımları tersine çevirmek amacıyla Suriye’de iki kez harekat düzenlemiş ancak bugüne kadar ABD askerlerinin bulunduğu Suriye’nin kuzeydoğusunda bölgeye yönelik bir operasyon başlatmamıştı.
Suriye’den ABD’nin çekilmesi konusunda henüz bir takvim vermeyen Trump, Amerika’nın bölgeden çekilmesinin zamana yayılacağının ve sürecin yavaş ilerleyeceğinin mesajını vermiş, Amerika’nın IŞİD’le mücadelesinde önemli rol oynayan Kürtler’i korumak istediğini de söylemişti.
Reuters’a konuşan Jia Kurd çekilmenin yavaş olacağı açıklamasını memnuniyetle karşıladıklarını söyledi ancak Amerika’nın çekilme planını Trump’ın açıklamasına hazırlıksız yakalanan Suriyeli müttefikleriyle görüşmediğini belirtti.
Suriyeli Kürtler ABD’nin çekilmesiyle doğabilecek boşluğu doldurmak amacıyla Rusya’nın kuzey sınırında Suriye ordusu unsurlarının konuşlanmasını sağlamasını istiyor. Bu da Suriyeli Kürtler’in Şam yönetimiyle bölgesel özerkliğini korumalarını sağlamasını umdukları bir anlaşmaya varma çabasının bir parçası.
Reuters’a konuşan Jia Kurd, Rusya’nın arabuluculuk yapmayı kabul ettiğini söyledi. Jia Kurd, “Nihai karar Şam’la bir anlaşmaya varmak, bedeli ne olursa olsun Amerikalılar karşı çıksa bile çabamız bu yönde olacak” diye konuştu.
Jia Kurd, “Bizim görüşümüz Rusya’nın Şam’la yeni ufuklar açmaya çalıştığı yönünde, biz öyle sezdik” ifadesini kullandı.
“Top artık Rusya ve Şam’da”
Şam yönetimi ve YPG iç savaş sırasında çatışmadan büyük ölçüde kaçınmıştı. Zaman zaman ortak düşmana karşı savaştıkları bile oldu. İki taraf geçen yıl Şam’da siyasi müzakereler için bir araya gelmişler ancak bu görüşmeler sonuçsuz kalmıştı. Jia Kurd, Şam’ın ciddi bir diyalog içine girmesi ihtiyacının şu anda daha baskın olduğunu söyledi.
Taraflar arasında olası bir anlaşma için sunulan yol haritasının temel amacı Suriye’nin kuzeyindeki yönetim yapılarının anayasaya entegre edilmesinin bir yolunun bulunması, Suriye’nin kuzeyinde ve doğusundaki kaynakların adil şekilde dağıtılmasının sağlanması.
Topun artık Rusya ve Şam’da olduğunu söyleyen Jia Kurd, “Bu temelde müzakere edebilir ve diyaloga başlayabiliriz” diye konuştu.
İki taraf arasındaki görüşmelerdeki en büyük zorluklardan biri bölgesel özerklik ve Esat yönetiminin ülkenin tamamına yeniden hükmetme amacı arasında bir denge kurulması olacak. Suriye Dışişleri Bakanı en son yaptığı açıklamada federal bir Suriye’nin kabul edilemez olduğunu söylemişti.
Jia Kurd, Şam’daki bazı muhafazakar unsurların siyasi değişimi görmezden gelmek istediğini ve Esat karşıtı isyancıların yenilgiye uğradığı bölgelerde zorla uygulanan anlaşmaya benzer bazı uygulamalar aracılığıyla kendi denetim ve nüfuzlarını sağlamak istediklerini savundu, “Bunu reddediyoruz” dedi.
Suriyeli Kürtlerin pazarlık kozları arasında Fırat Nehri üzerindeki barajların, petrol sahalarının ve diğer kaynakların kontrolü var. Jia Kurd, bu konuların diyalogun ana unsurlarından biri olacağını söyledi.
Analistlerse, Trump’ın açıklamasının Türkiye’nin olası bir harekatından endişe duyan Kürtler’in pazarlık gücünü zayıflattığını savunuyor.
Analistlere göre Esat ve YPG Suriye’nin kuzeybatısında Türkiye’nin desteklediği muhaliflere karşı işbirliği yapabilir. Jia Kurd, Türkiye’nin bölgedeki varlığını işgal olarak niteledi, bu durumun sona erdirilmesinin ve geriye kalan direniş unsurlarının yenilgiye uğratılmasının da Şam ve Kürtler’in liderliğindeki yönetim arasında anlaşma sağlanmasını gerektirdiğini savundu. (VOA)
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.