Özgür Gündem gazetesine konuşan PYD Eşbaşkanı Salih Muslim, son gelişmeleri değerlendirdi.
- Rojava’daki gelişmeler konusunda size atfedilen bazı ifadeler tartışılıyor; Kürt kentlerine yerleştirilen Arapların muhakkak bir gün oradan çıkarılmaları gerektiğini söylediğiniz, “Mutlaka Arap-Kürt savaşı çıkacak” dediğiniz şeklinde.
Hayır, ona özen gösterdim. Böyle değil. Bazıları Qamişlo’daki durumu soruyor, bazıları Hesekê’deki durumu soruyor. Mesela Hesekê’de bir denge var. Bir rejimin gücü vardır; bir Arapların mahallesi vardır, bir de Kürtler kendi mahallelerine hakimdir. Muhakkak birşeyler olacak ki bir denge kurulsun. Yani böyle gidemez dedik. Burada çatışmaların, çekişmelerin kalkıp Kürt-Arap Savaşı’na dönüşmemesi için özen gösteriyoruz. Her yerde bir Arap-Kürt savaşına dönüşmemesi için çok hassas davranıyoruz. Biz çok hassas yaklaşıyoruz. Baştan beri hep Rojava’da buna dikkat ettik.
- Kürt-Arap savaşı için alttan alta ya da açıktan çaba gösterenler var mı?
Doğrudur. Bazı çabalar oldu. Bu Selefiler, Türkiye tarafından desteklenenler açıkça Kürtlerin her şeyini talan ettiler. Şimdiye kadar ev bombaladılar. ‘Kürtler burdan çıkmalıdır. Kürtler Kafirdir, şudur budur’ dediler. Hatta köylerde bazı Kürtleri silah altına aldılar Kürtlerle savaşmak için. Kalkıp hepsini Kürtlere karşı kışkırtmak iyi birşey değil. Çeşitli kışkırtmalar oldu, biz buna çok dikkat ettik. Mesela Halep bölgesinde saldırılar devam etti. Ordaki halkımız çoğu göç etti, Eşrefiye’den Şêx Meqsûd’dan.
- Rojava’dan göç edenlerin geri dönüşleri ne durumda?
Bazıları dönüyor şu anda. Ama çatışmalar var hala, sürüyor oralarda. Bizimle değil, en fazla diğer gruplarla var. İstikrar olursa halk dönecek kendi evine.
- Kurucu Meclis’in ilk toplantılarında ne tür ilerleme kaydedildi?
Çalışıyor. Kurucu Meclis’e herkesin katılması gerekir. İş paylaşımı yaptılar. (Bir komite) Toplumsal Sözleşme üzerine çalışıyor. Öbürü tüzük için. Öbürü de seçim kuralları üzerine çalışıyor. Yakında herhalde çıkacak.
- Efrîn, Kobanê, Cizîr kantonları oluştu. Ekonomik model merak ediliyor...
Kantonlar İsviçre modelidir. Toplumsal ekonomi, toplumsal üretime dayalı olacak. Kooperatif şeklinde olacak. Halkın beraber üretimi, hem üretim hem tüketim kooperatifler şeklinde olacak.
- Arap Kemeri politikası gereği Kürtlere kimlik verilmiyordu. Kimlik verilmeyen Kürtler resmi evraklı bir şeyi alıp-devredemiyordu. Seçimlere hazırlanılırken Rojava Kürdistan kimlikleri ya da pasaportları çıkarılacak mı?
Şimdi o dertten kurtulduk. Herkes geldi müracat etti. Herkesin kimliği var.
- Rojava kimliği mi?
Suriye vatandaşlık kimliği. Rojava bir bölgedir. Halk kendi kendini yönetiyor. Suriye’de bir çözüm bulununcaya kadar. Ayrı bir şeydir, veyahut ayrı bir devlettir, veyahut ayrı sınırlar çizilecek diye birşey yok. Ne olursa, bütün Suriye içinde bir çözüm bulunursa olacak. Orda da bir çözüm bulunacak muhakkak ki. Ordaki oluşumlarla beraber. Arap var, Kürt var, Asuri var, Süryani var. Bunların hepsi bir araya toplanıp uygun bir şeye varacak muhakkak.
- Örneğin yeni doğan çocuklara, ya da seçimde sağlıklı oy kullanılması için hangi kurumlar kimlik veriyor?
Her şehrin nüfus kayıtları var. Her yerde kayıt yapılıyor.
- Kobanê’de Hevya Sor saldırısına ilişkin gelişme var mı?
Araştırılıyor.
- Til Temir bölgesinde çatışmalar vardı...
Orda Til Hamis gibi yerler var. Bu Selefilerin, çete gruplarırın üsleri var. Bir de kurtarılmış köyler var. Orda YPG güçleri var. Arada sırada sızıyorlar. YPG’den 8 kişi şehit düştü. Onlardan da çok sayıda ölenler var.
- Bu gruplara Türkiye ya da Irak’taki bazı kesimler destek vermeyi sürdürüyor mu?
Evet, evet veriliyor.
- Qamişlo sınırında 17 Kasım’da Türkiye tarafından açılan ateşle 3 Rojavalı öldürüldü.
Sorgusuz infazdır bu. Bu durumda çoğu siviller gidip geliyorlar. Hemen ateş edip sorgusuz infaz... Böyle olmaması gerekir. Bir de işkenceden bahsediliyor. Bu üç kişiden ikisi Arap’tır. Yerli halktan. Sadece çalışmak için gitmişler. Normal bir geçiş. Her gün yapılan geçişlerdir. Devlet güçleri tarafından yapılması çok kötü bir şey. Olmaması gerekir.
- Federe Kürdastan Başkanı Barzani’nin Diyarbakır’a gelmeden hemen önce PYD’nin devrim yapmadığına dair açıklaması olmuştu...
Bu talihsiz bir açıklamaydı. Olmaması gerekirdi. Öyle bir açıklama başkasının hatırı için söylenmiştir. Gerçek dışı bir açıklamaydı. Onu söyleyen ya da çıkaranın makul bir şeyleri söylemesi, düzeltmesi gerekirdi.
- Diyarbakır’daki Barzani-Erdoğan buluşmasından nasıl bir sonuç çıkardınız?
Biz normal bir ziyaret gibi ele aldık. Ancak orada kapalı kapılar ardında neler konuşulduğunu bilmiyoruz. Umarız halkların aleyhine bir şey çıkmaz. Örneğin barış sürecine katkıda bulunabilirdi. Halkların yakınlaşması için bir şeyler yapılabilirdi. Ama öyle bir şey olmadı. Sadece iki laf söyledi, o da Erdoğan’a arka çıkmak için, başka bir şey değil. Daha fazla katkı yapabilirdi. Diyarbakır halkı Barzani’nin halkıdır. Onlarla oturup, sohbet edip onların görüşleri neler diye konuşabilirdi. BDP ile oturup nasıl yardımcı olabiliriz, nasıl katkı sunabiliriz diye konuşsaydı daha iyi olurdu. Halkın yakınlaşması için.
- Yine KDP Başkanlık Meclisi Üyesi Meclisi Ali Avni’nin size yönelik “diktatör” açıklaması oldu...
Bilmiyorum. Ona sormak gerekir ‘Tanıyor musun Salih Muslim’i diye.’ “Yok” diyecek. Peki bunları nereden çıkarıyorsun? Çok haksız bir şey yani. Olmaması gereken şeyler.
- Bu buluşma sonrası Peşxabur Sınır Kapısı’nın açılması gibi bir şey bekliyor musunuz KDP yönetiminden?
Hayır öyle bir şey yok.
- Tam olarak KDP, ne istiyor?
Onlara sormak lazım. Rojava’da PYD meselesi değil, orada bir halk var. Halk kendisini örgütlüyor. Kendi itibarını koruyor. Kendi organizesini yapıyor. İhtiyaçlarını, ihtiyacını karşılamak için bazı yönetimler kuruyor. Bunun PYD ile bir ilişkisi yok. Niye bu kadar PYD’ye saldırılıyor. Eğer bir iktidar paylaşılmak isteniyorsa gidip halkla paylaşsınlar. PYD ile değil. Çünkü PYD hiçbir zaman ne iktidar oldu ne de iktidar olmak ister. Ordaki halkın iktidarını istemiyorum desin, halkla paylaşsın.
- Halen Rojava’da bir ikinci askeri güç istemlerinde ısrar ediliyor mu?
Onu söyleyen Abdulhekim Başar’dı. Onula bağlantılı olarak Suriye içindeki uzantısı istiyordu.
- Cenevre’de 21-23 Kasım’da İran ile nükleer müzakereler yapılırken BM Suriye Özel Temsilcisi İbrahimi de kente gitti. Rusya ve İran dışişleri bakanlarıyla Suriye’yi görüştü. Erdoğan da Putin ile görüşürken Cenevre-2’yi istediklerini söyledi. Madem herkes istiyor, o zaman sorun nedir?
Bazıları Cenevre-2 ile İran meselesini birbirine bağlamak istiyor. Bazıları da şart koşmak istiyor. Sanırım ikisi ayrı konulardır. Ancak ikisi de bizi ilgilendiren konulardır. Nasıl olacak, nasıl tartışılacak onu bilmiyorum. 2013’te Cenevre-2 zor görünüyor.
- Sizin Cenevre2’ye götüreceğiniz dosyada ana hatlarıyla ne var?
Kürt meselesiyle ilgili şeyler. Tanınma... Kürtlerin demokratik hakları... İşte anayasal varlık, anayasal garantiler konusu... Suriye’nin geneliyle ilgili biz zaten bazı Arap örgütleriyle beraber hareket ediyoruz.
Qamişlo’ya halkı göçertmek için saldırıyorlar
- Qamişlo’da 23 Kasım’da Asayiş merkezine bombalı araçlarla saldırı oldu. Bu yeni bir konseptin işareti mi?
Bu, umutsuz düşen güçlerin intihar saldırıları. Artık umudunu kaybeden güçlerin işidir. Bu bekleniyordu zaten. Eşzamanlı üç eylem oluyor. Birbirlerine yakın. Birisi Asayiş merkezine. Girişte kapıları kontrol eden bir nokta var. Hemen orda büyük bir araç varır varmaz patlatılıyor. İlk bilgilere göre Asayiş’ten üç kişi ve biri sivil, 4 kişi hayatını kaybediyor. Başka birisi, Diware Zore diye bir yer var. Qamişlo’nun 5 km falan dışında, güneyinde. Tam Hesekê yolu üzerinde oluyor. Devletin bir kontrol noktasıdır. Çapraz yolda. Kimsenin kontrolünde değil. Orayı hede almış bir intihar saldırısı. Orda sanırım bir çocuk ölüyor, bir de devlet güçlerinden 3 kişi yaralanıyor. Bir de Til Xulf diye bir yer var. Asayiş merkezi var, traktörle oluyor. Traktör farkediliyor. İntihar saldırısı olduğu farkediliyor. Varmadan hedef alıyorlar traktörü. Eylemci uzakta traktörün üstünde kendini patlatıyor. Ne yaralılar var ne de şehit düşenler var.
- Irak-Şam İslam Devleti üstlendi.
Doğrudur. Eylemler korku yaratmak, terör havası yaratmak, halkı korkutmak, halkı göçertmek için.
İmralı’ya gidecek mi?
- Sizin İstanbul’da yaptığınız görüşmelerden sonra Türkiye ile herhangi bir telefon görüşmeniz ya da direkt görüşmeniz oldu mu?
Bazen oluyor. Bir iki defa oldu. İşte bu başsağlığı meselesi falan.
- Son olarak İmralı’ya giden heyetler dışında farklı çevrelerin, Akil Heyetlerin de gitmesi gündemde. Sizin hükümet nezdinde bir talebiniz oldu mu doğrudan?
Gitmek istiyorum. Aramızda bir konuşma olmadı. İleride bir fırsat olursa muhakkak değerlendiririz.
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.