ABD ya da ordu bugün fişini çekmese bile ne Mübarek ne de oğlu Cemal'e eylül seçimlerinde yer var.
Arapların lokomotif gücü ve ABD’nin müttefiki Mısır’da düne kadar sarsılmaz gözüken Hüsnü Mübarek’e en büyük meydan okuma konvansiyonel muhalefet değil sanal âlemin interaktif güçlerinden geldi. Ne yasadışı İhvan-ı Müslimin (Müslüman Kardeşler), ne de ülkenin en eski laik partisi Vefd, Mübarek’le sokakta bilek güreşine cesaret edebiliyordu. Daha doğrusu rejimi her yıl 1.3 milyar yardımda ayakta tutan Amerikan desteği kesilmeden sokaktan sonuç alınamayacağı varsayılıyordu.
İhvan neden pasif kaldı?
Zinciri 6 Nisan Hareketi kırdı. Bu hareket endüstri kenti Mahalle el Kübra’da 6 Nisan 2008’de ilan edilmiş greve destek için Ahmet Mahir’in öncülüğünde Facebook’ta oluşturulmuş bir gruptu. Tunus isyanı bu sanal hücreyi yeniden uyandırdı ve 70 bini aşan üye sayısıyla ciddi bir mobilizasyon gücüne kavuştu. En örgütlü muhalefet örgütü olsa da gejime bağışıklık kazanmış İhvan ve diğer geleneksel muhalefet de sokağın hararetine dayanamadı. İhvan ve Vefd ilk üç gün taraftarlarını gösterilere katılmakta özgür bıraktı, ardından destek açıklaması yaptı. Anlaşılan özellikle İhvan’ı sokağa mesafe koymaya iten bir neden vardı: Doğrudan gösterilere karıştığında “İhvan’ın gizli gündemi var” diyen rejimin işi kolaylaşacaktı. Mübarek ‘şeriatçıları önleme’ bahanesiyle şiddeti mazur gösterecek ve devrime Batı desteği kesilecekti.
Adamsızlıkta Baradey
6 Nisan Hareketi gösteriler için Cuma’yı adres gösterince gençlikle İhvan’ın doğal tabanı cemaat buluştu. Muhalefetin en büyük zaafı İsrail’le ilişkiler dahil bölgenin bütün dengelerini etkileyebilecek bir rejim değişikliğine hazır olmamaları. İhvan’ın lider karizmasında bir adayı yok.
Mübarek’e karşı yarışan ve 2005’te hapisten ABD’nin baskısıyla kurtulan Gad lideri Eyman Nur da, hırçınlığı yüzünden taban bulmak yerine yol arkadaşlarını da yitirmiş bir lider. Şimdi ayrılanların aynı isimle siyaset yapmaları nedeniyle ortada iki Gad var. Bu yüzden İhvan, liberal Demokratik Cephe ve Gad gibi hareketler için eski UAEK Başkanı Muhammed el Baradey bir umuda dönüşüverdi. Ancak geçen yıl ülkesine döndüğünde Baradey muhalefet için güçlü bir katalizör de olamadı. Umut dalgası çok çabucak durulunca Viyana’daki evine dönmüştü. 6 Nisan Hareketi ve 2004’te yine bir sivil hareket olarak ortaya çıkmış Kifaye de, Baradey’in oluşturduğu Milli Değişim Birliği’nde yer almıştı. Bürokrat duruşunu bozmayan ve çekingen davranan Baradey, Viyana’dan dönüp göstericiler arasına katılarak liderlik şansını geri döndürdü. Mübarek’e öfke konusunda Hıristiyanların kalbinin Müslümanlarla birlikte atması da önemli. Kıpti George İshak, Kifaye’nin lideri olarak isyanda ön saftaydı. Bütün bu hareketlerin bir şekilde bağlantılı olduğu 6 Nisan’ın da en büyük zaafı Tunus’taki gibi lidersiz olmaları. Haliyle hariçten gelen Baradey kıymetli.
Dönüşü olmayan çıkış
Ekmek, iş ve özgürlük gibi objektif etkenlerle mobilize olan gençlik, risk alamayan klasik muhalefetin üzerindeki ölü toprağı attı. Devrim olur ya da olmaz Mübarek’in bileti kesildi. ABD de Mübarek’le yolun sonuna geldiğinin farkında. Ama ABD bir süredir Mübarek sonrasına hazırlansa da isyana hazırlıksızdı. Tabi isyan sırasında Genelkurmay Başkanı Sami Enam’ın Washington’da olmasını da not etmeli. ABD ya da ordu bugün fişini çekmese bile ne Mübarek ne de oğlu Cemal’e eylül seçimlerinde yer var.
Fehim Taştekin - Radikal
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.