Kerkük-Hewler yolunun tam ortasında bulunan Altınköprü ilçesinin batısında yer alan Dibis kazası, Irak'ın en zengin petrol yataklarından birine ev sahipliği yapıyor. Irak Şam İslam Devleti örgütü (IŞİD), bir ay öncesine kadar Bey Hasan'da bulunan petrol kuyusuna yalnızca dört kilometre mesafedeydi. Peşmergenin yaptığı son operasyon ile hem Dibis, hem de Molla Abdullah'taki petrol tesisleri şimdi daha güvende.
Kerkük neden önemli? |
Kürdistan Demokrat Partisi (KDP)'ne bağlı Peşmergelerin denetiminde olan bölge, Peşmerge'nin IŞİD ile savaştığı 9 cephenin 5'incisi. Kerkük'ün batı cephesi olarak da biliniyor. Bu bölgenin komutanlığına atanan Kemal Kerkuki eski bir Peşmerge. Federal Kürdistan Başkanı Mesut Barzani'nin de silah arkadaşı. Federal Kürdistan Parlamentosu sözcülüğünü de yapan Kerkuki, IŞİD cephesi açılmadan önce KDP'nin Halklar İlişkiler departanının başındaydı.
Batı cephesi Kerkük için çok kritik bir bölge. IŞİD kimi noktalarda kent merkezine 20 kilometre mesafede mevzilenmiş durumda. Ocak ayında sis nedeniyle koalisyon uçaklarının desteğini kaybeden Peşmerge mevzilerine sürpriz biz saldırı düzenleyen IŞİD, Kerkük'ün batısındaki savunma hattını aşmıştı. Peşmerge, aynı tehlikenin bir daha yaşanmaması için baskından on gün sonra taarruza geçerek IŞİD'ı daha uzak bir çizgiye çekti. Peşmergenin batı cephesi komutanı Kerkuki, 9 Mart 2015 tarihinde IŞİD unsurlarını üç koldan kuşatarak onları Havice yönüne çekilmeye zorladı.
Sünni Araplara dönüş izni yok
Peşmerge'nin denetimindeki bölgede onlarca Sünni Arap köyü bulunuyor. Ancak Peşmerge yerel halkın dönüşüne henüz izin vermiyor. Bunun birinci nedeni bölgede çatışmaların devam etmesi. IŞİD'ın yerleştirdiği mayınlar tam olarak temizlenmedi ve köyler hala IŞİD'ın topçu menzilinde. İkinci neden ise Peşmergenin kendini güvende hissetmek istemesi. Arap Sünni nufusa sahip köyleri arkalarına alıp IŞİD derinliğine doğru ilerlemek istemiyorlar. Kemal Kerkuki, Molla Abdullah bölgesinde bazı Arap köylülerin Peşmerge güçlerinı arkadan saldırdığını hatırlatıyor:
"Peşmerge nin arkası güvende olmalı. Köylülerden bir iki tanesi IŞİD destekçisi olsa bile bu sıkıntı yaratır. Geceleri mayın koyuyorlar, keskin nişancılar adamlarımızı vuruyor. Bu durum suça karışamayan bölge sakinlerini de zan altında bırakıyor. IŞİD tamamen bitene kadar kimsenin köyüne dönmesine izin vermeyeceğiz."
Kerkük'ün statüsü Merkezi hükumet Kerkük'ü Bağdat'a bağlamak isterken, Kürtler Kerkük'ün Federal Kürdistan'a bağlanmasını talep ediyor. Türkmenler ise Kerkük'ün özel bir statüye sahip olmasını istiyor. |
Musul operasyonu ne zaman başlar ?
Kemal Kerkuki, askeri olarak Musul operasyonunun başlayabilmesi için önce Beyci ve Havice gibi güçlü Sünni Arap direniş merkezlerinden IŞİD'ın çıkartılması gerektiğine inanıyor:
"Beyci IŞİD için, kentteki rafineri nedeniyle önemli bir yer. Tikrit'ten sonra buranın da alınması lazım. Kerkük'ün güney batısındaki Havice'de çok tehlikeli. Bu kasabadaki IŞİD verlığına son verilmeden Musul'a ilerlemek olmaz. Dolayısyla da bunlar gibi önemli bir iki yer alınmadan Musul harekatından bahsetmek gerçekçi olmaz."
Kerkuki yıllarca Saddam Hüseyin rejimine karşı Peşmerge olarak savaştı. Kendi deneyimlerinden yola çıkarak IŞİD ile mücadelede zamanın önemine değiniyor:
"IŞİD bu topraklarda ne kadar çok kalırsa risk o kadar artar. Rahat bir şekilde burada sivillere ulaştıkları sürece gençlerin beynini yıkama olanakları olacak. Saflarına sürekli yenileri katılacak. İdeolojik olarak bir kez bu topraklarda yerleştiler mi, askeri olarak yenilseler bile gelecekte aynı mantelite ile yeniden ortaya çıkabilirler. Biz kendi adımıza, Kürt bölgesiden IŞİD'ı tamamen atmaya kararlıyız. Ama geleceğimiz için Irak'tan da silinmeleri şart."
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.