Dünyanın en büyük petrol şirketi olan Exxon Mobil’in Bağdat’ı pas geçerek Güney Kürdistan idaresiyle anlaşma imzalaması Irak’ta Kürtler ve Araplar arasındaki gerilimi tetikledi. Anlaşma kapsamında petrol araması yapılacak altı bölgeden üçünün Bağdat ile Hewler arasında egemenliği tartışma konusu olan topraklar üzerinde yer alması nedeniyle Güney Kürdistan idaresine Irak hükümetinin sert bir yanıt vermesi bekleniyor.
Irak merkezi hükümeti ile Federe Kürdistan hükümeti arasında uzun bir süreden beri ülkedeki petrol yataklarının egemenliği konusunda gerginlikler yaşanıyor. Kürtlerle anlaşan petrol şirketlerini ambargo uygulayan Bağdat’ın Exxon gibi bir dev karşısında nasıl bir tutum alacağı merak ediliyor.
The Independent gazetesine konuşan Irak Enerji Bakanı yardımcısı Hüseyin Şaristani, Irak toprakları üzerindeki herhangi bir petrol anlaşmasının merkezi hükümet tarafından onaylanması gerektiğini ifade etti. Kürtlerin yaptığı anlaşmaların ülkenin bütünlüğünü tehlike altına attığını ileri süren Şaristani, Exxon Mobil’in böyle bir anlaşmaya imza atmaması gerektiğini söyledi.
Irak hükümeti daha önce Kürtlerle anlaşma imzalayan şirketlere karşı hızlı bir biçimde yaptırım kararları almıştı. Ancak söz konusu Exxon Mobil olunca Irak hükümeti şirketin anlaşmadan kendi kendine çekilmesi için baskı yapmakla yetiniyor.
Bağdat hükümetinin Exxon’a karşı ilk adımı da ülkenin Batı Kurna 1 petrol yatağı bölgesinden şirketi çıkarmakla tehdit etmek. Iraklı yetkililer kısa bir çalışmanın ardından Royal Dutch Shell şirketinin Exxon’un yerini alabileceğini ifade ediyor.
Ancak Exxon’un zaten Batı Kurna anlaşmasından memnun olmadığı ve bu nedenle Bağdat hükümetini hiçe sayarak Kürtler ile anlaşma imzaladığı söyleniyor.
Şaristani’nin ifadelerine göre Exxon-Kürt anlaşmasının kapsadığı üç bölge Irak hükümeti ile Güney Kürdistan idaresi arasında egemenlik tartışmasının yapıldığı bölgeler. 2003 yılındaki ABD müdahalesinin ardından Güney Kürdistanlı güçlerin egemenlik kurduğu bazı bölgeler bölgeler Irak hükümeti tarafından tanınmıyor. Şaristani’ye göre Exxon ile Kürtlerin anlaşmaları bu nedenle geçersiz.
KERKÜK’TEKİ ASKERİ ÜSLER
Irak hükümeti ile Kürtler arasındaki bir diğer gerilimli konu ise ABD askerlerinin geri çekilmesinin ardından üslere kimin yerleşeceği. Geçtiğimiz ay Kerkük’te ABD’nin bir askeri üssünü Irak ordusuna devretmesi Kerkük’ün Kürt polis gücü tarafından engellenmişti. Burada yaşanan kriz Irak hükümetinin Kürtlere üssün sadece sivil uçuşlar için kullanılacağı konusunda güvence vermesiyle sona ermişti.
Irak üssün kontrolünü ele aldıktan sonra bir açıklama yapan Kara Kuvvetleri Komutanı Ali Gaydan Kerkük’ün son derece stratejik olduğunu ve bu şehirdeki üssün askeri amaçlarla kullanılacağını söyledi.
Bu açıklamalar üzerine Kürt güçlerinin de çok sayıda peşmergeyi Kerkük’e kaydırdığı ve şehirde gerginliğin üst noktada olduğu bildirildi. (anf)
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.