Ümraniye Cezaevi’nde 19 Aralık 2000’de yapılan ‘Hayata Dönüş’ operasyonunun davasında, mahkemeye ilk kez operasyonun görüntüleri sunuldu. Ümraniye Cezaevi’nde dört gün süren ve biri er, beş kişinin hayatını kaybettiği operasyonun silah seslerinin eşlik ettiği görüntülerinde, askeri Özel Harekât timleri operasyona hazırlanırken, koğuş demirlerini keserken, mahkûmlara teslim ol çağrısı yaparken görülüyor. Dozerlerin de cezaevi duvarlarını yıktığı operasyonda, bazı mahkûmlar enkaz altından çıkarılıyor.
Ölüm oruçlarına karşı yapılmıştı
F tipi cezaevlerini protesto etmek için başlatılan ‘ölüm oruçlarını’ sona erdirmek amacıyla 19 Aralık 2000’de 20 cezaevinde aynı anda başlatılan ve ikisi asker toplam 32 kişinin hayatını kaybettiği ‘Hayata Dönüş’ operasyonunun görüntüleri ilk kez ortaya çıktı. Ümraniye Cezaevi’nde dört gün süren operasyon sonrasında açılan davada, mahkemeye operasyonun askerler tarafından çekilen video görüntüleri ulaştı.
Mahkeme heyeti: Biz izlemiştik
Üsküdar 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde, 267 jandarmanın ‘adam öldürme ve yaralama’dan yargılandığı duruşmaya sunulan görüntüler, avukatlar tarafından mahkeme heyetine izletilmek istendi. Ancak mahkeme heyeti ‘elimizde var’ diyerek görüntüleri izlemedi. Beş DVD’den oluşan görüntülerde Ümraniye Cezaevi’ne 19 Aralık 2000’de sabah 05.00’te başlayan operasyonun detayları yer alıyor. Görüntülerde, Özel Harekât askerleri ellerinde ağır silahlarla görülüyor. Operasyonun başlamasının yarım saat sonra mahkûmlardan marş sesleri yükselirken, silah sesleri duyuluyor. Ancak silahların nereden ateşlendiği anlaşılmıyor.
Bir askerin yaralı şekilde göründüğü DVD’de, diğer askerler ona yardım ediyor. Ayrıca görüntülerde kan izleri de yer alıyor.
20 Ocak günü saat 13.45’te bir asker elindeki megafonla ‘müdahalenin insani amaçlı yapıldığını, kimseye zarar gelmeyeceğini, can güvenliklerinin kendi garantileri altında olduğunu’ söylüyor. Tutuklu ve hükümlülerin teslim olmaya karar vermeleri halinde içlerinden birinin ellerini kaldırarak yaklaşması isteniyor. Bunun için de 15 dakika süre veriliyor. Daha sonra ise koğuşların demir kapılarının kaynak makinesiyle kesilmeye çalışıldığı görüntüleri var. Saat 17.40’ta yeniden ‘teslim olun’ çağrısı yapılıyor. Bu anonsta, yaşamın kutsal olduğu söyleniyor. Kimsenin ‘kasıtlı olarak silah kullanılarak öldürülmeyeceği’ belirtilerek, “Bu şansınızı değerlendirin” deniliyor.
Avukat: Bunlar katliam silahları
Davada müdahil avukatlardan Oya Aslan, görüntülerde askerlerin elindeki silahların jandarmaya verilen, özel operasyonlarda kullanılan ve zırh delme özelliği bulunan P- 90 türü silah olduğunu öne sürdü. Bu silahların katliam yapmak için kullanıldığını iddia eden Aslan, “P-90 katliam anlamı taşıyor. Özel ekipler, özel silahlar katliamın yapıldığını gösteriyor. Sıradan bir ayaklanma bastırılması değildi” dedi. Daha önceki duruşmalarda dinlenen sanıklardan operasyona katılan asker Kadir Kalaycı, kendilerine ilk kez gördükleri P -90 silahlarının verildiğini söylemişti.
‘Özel Müdahale Planı’ belgesi
Öte yandan mahkemeye ‘Ümraniye Cezaevi Operasyon Özel Müdahale Planı’ adlı belge de ulaştı. Belgede, müdahaleyi yapan birliğin Ankara Jandarma Komutanlığı Özel Asayiş Komutanlığı olduğu belirtiliyor. Belgede, ‘Hukuki sonuç doğurmayacak şekilde operasyonun tüm safhaları video kamera ve fotoğraf makinesiyle tespit edilecek’ diye ifade de yer alıyor. ‘Karşı Güç’ diye bir başlığın da bulunduğu belgede, operasyonun kod adı, ‘Atmaca’ olarak geçiyor. (Radikal gazetesi)
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.