Bir Alman'ın Paskalya hediyesi...

Almanya’nın önde gelen günlük gazetesi Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung (FAZ) paskalya tatili için hazırladığı ekinde okurlarına Kürtçe öğrenmelerini öneriyor.

“Paskalya Tatiline: 36 Hediye” başlığı altında çıkan ekte Karen Krüger, FAZ gazetesi okurlarına yedinci hediye olarak Kurdisch kompakt adlı kitabı öneriyor. “Kürt aslanı gibi konuşmak” (Sprechen wie kurdische Löwen) başlığı ile yazar Krüger ünlü Kürt atasözü “şêr şêr e, çi jin e, çi mêr e” atasözüne gönderme yaparak başlıyor ve Kürtlerin kadim problemine, dillerine gösterilen ilgisizliğe değiniyor. Saygın bir Alman gazetesinde çıkan bu çağrıyı sürekli kardeşlikten bahsedilen Türkiye’deki okurlara da bir davet olması niyetiyle çevirdik. İşte o makale...

Bir Kürt belediye başkanı bundan kısa bir süre önce şehir halkının yeni yılını tebrik etmek istemişti. Sevimli afişlerle. Halkının çoğunluğu Kürt olduğundan ve Kürtçeyi Türkçeden çok iyi konuştuklarından tabii ki Kürtçe olarak. Şehrin valiliğindeki yöneticiler böyle bir fikirden hiç hoşlanmamışlar, böyle bir şey de nereden çıkmıştı? Zaten Kürtçe Türkiye’de kurumlarda çok sıkı yasak. Belediye başkanı bu afişleri kızgınlıkla yine de bastırmış ve bunlarla bütün şehri kaplamış. Üzerinde “Herkesin yeni yılı kutlu olsun” yazılıymış. Dil olarak ama belediye başkanı Kürtçeyi veya Türkçeyi değil de, üçüncü bir dili, Çinceyi seçmiş. Zira şehir halkı ancak bu dili anladığı kadar Türkçeyi anlıyormuş ve bundan dolayı böyle bir afişin elde edeceği netice aynıymış, diye belediye başkanı daha sonra gazetecilerin mikrofonlarına söylenmiş.

Bizde de, Almanya’da 800. 000 Kürt yaşamasına rağmen, Kürtçe’den ziyade Çinceye rastlanır. Halbûki Kürtçe o kadar harika bir dil ki! Zarif ve yumuşak bir tınısı var; ama Kürtçe deyince kiminin aklına hasret ya da aşk yerine PKK, Abdullah Öcalan ya da Neuköln’deki haylaz gençler geldiğinden, kaşlarını çatıyorsa, Kürt müzisyen Aynur’u (Fatih Akın’ın Crossing the Bridge filminde müziği var) dinlemeli: Bir dilin telaffuzu bundan da nazik ve kibar olamaz! Ve Kürtçenin otoriter bir tarafı da var. Öyle bir sertlikte olan bir güç meydana getirir ki, sanki Kürtçenin barındığı tabiat devamını ses ve cümle melodisinde sürdürür: Türkiye’nin Güneydoğusu’nda, Kuzey Irak’ta, İran ve Suriye’de bulunan aşırı soğuk ve sıcaklıkların yoğun olduğu sıradağlar ve çıplak bozkırlar. Oradaki yaşam serttir, onu dilden çıkarabiliyoruz. Ve Kürt atasözleri de onlar hakkında bir çok ipucu verir. Benim çok sevdiğim bir tanesi şöyledir: Şêr şêr e, çi jin e, çi mêr e - Aslan, aslandır; kadın veya erkek olması fark etmez. Kürtler gerçekten bir aslan gibi mücadele ediyorlar -hem erkekleri, hem kadınları. Kürt kültürü bir aşiret kültürüdür, direnişe cesaret onlara kundakta verilir ve onlar bundan dolayı da Türkiye’de dil ve kültürlerinin daha fazla baskı altında tutulmasını kabul etmek istemezler. Kürt vatandaşlarını destekleyen Türklerin sayısı giderek artıyor. Yürüyüşlerle; sıradan protesto formlarından daha akılcı ve ince bir yöntem ile: Onlar özel halkalar oluşturup Kürtçe öğreniyorlar.

Birisi Kürt kültürü ile dayanışma veya alakadan dolayı, ya da yılsonunda Occupy’dan sonra neye angaje olabilirim diye düşünüyorsa, bunu artık bizde de yapabilme imkânına sahiptir. Alıştırma ve CD’ye okunmuş bulunan metinleri ihtiva eden, Essen’de oturan, Kürtçeyi Türkiye’de ilkokulda konuşamadığından Türkçe öğrenen, bir Kürt lise öğretmeninin hazırladığı bir Kürtçe öğrenme kitabıyla* bunu yapabilir. Bir didaktik adamının eseri hazırladığı hemen fark edilir. Kitap fazla bir şey istemiyor, sağlam bir altyapı hazırlıyor. Kürtçedeki ilk adımlar ve küçük alışverişler için ideal bir kitap. Almanya’da, Türkiye’de ya da Kürtçenin konuşulduğu bütün ülkelerde işlenebilir bir kitap.

*Krüger’in sözünü ettiği kitabın Türkçe baskısı da var: Ez Kurdî Hîn Dibim-Pratik Kürtçe Dersleri. Nûbihar yay., İstanbul.

Taraf - KAREN KRUEGER
Almancadan çeviren: Gül Sönmez