Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) cezaevindeki CHPİzmir Milletvekili Mustafa Balbay ile tahliye olan Zonguldak Milletvekili Mehmet Haberal’ın uzun tutukluk nedeniyle haklarının ihlal edildiğine ilişkin kararı tutuklu vekillerin tahliyesi için umut oldu. Balbay’ın tahliye edilmesi için mahkemenin gerekçeli kararı beklenmeden İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ne başvurulurken; BDP /Blok milletvekilleri için bugün dilekçe verecek. MHP ise Engin Alan’ın durumunu incelemeye başladı. AYM’nin kararı siyasetçiler tarafından da olumlu bulundu.
Anayasa Mahkemesi’nin CHP ’li Balbay ve Haberal’ın başvurusuyla uzun tutukluluğu ‘hak ihlali’ olarak nitelendirip, ‘seçilme hakkının ihlal edildiğini’ vurgulaması, halen cezaevinde bulunan 6 milletvekili için de umut oldu. Ergenekon davasından 34 yıl ceza alan ancak cezası henüz Yargıtay’da kesinleşmeyen Balbay, avukatları aracılığıyla dün 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ne başvurarak tahliye talep etti. Dilekçede AYM’nin kararının Resmi Gazete’de yayımlanması beklenmeden uygulanması gerektiği belirtildi. Başvurusu hemen savcıya gönderildi. Savcının mütaalaası ve mahkeme kararının bugün belli olması bekleniyor.
BDP’den 5 milletvekili
BDP/Blok cehpesinden ise KCK davasından tutuklu bulunan milletvekilleri Gülseren Yıldırım (Mardin), Selma Irmak ve Faysal Sarıyıldız (Şırnak), İbrahim Ayhan (Şanlıurfa) ve Kemal Aktaş’ın (Van) tahliyesi için de harekete geçildi. BDP Hukuk ve İnsan Haklarından Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Meral Danış Beştaş, bugün başvuruları yapacaklarını belirterek, “Anayasa Mahkemesi’nin verdiği karar seçme ve seçilme hakkı açısından, temsil hakkı açısından olumlu bir karar” diyerek şöyle devam etti:
“Bu karar bütün milletvekillerini kapsayan bir karar. Zira seçilme hakkının, temsil hakkının ihlal edildiği konusunda net bir hüküm var. Kararın gerekçesi, yayımlanması, başvuru var mı yok mu bu tartışmaların hukuk karşısında kıymeti yok. Önemli olan temsil haklarının ihlal edilmesi. Bizim milletvekillerimize henüz yerel mahkemede haklarında bir karar verilmemiş, hepsinin milletvekili olduğu konusunda zaten bir tartışma yok. Bu nedenle Anayasa Mahkemesi ışığında emsal kabul edilerek hepsinin tahliye edilmesi gerektiği görüşündeyiz.”
MHP, kararı Engin Alan için incelemeye aldı
MHP Grup Başkanvekili Yusuf Halaçoğlu, hükümlü milletvekili Engin Alan’la ilgili bir başvuru yapılıp yapılmayacağının sorulması üzerine, “Bunun (Anayasa Mahkemesi kararının) bir faydası olacak mı, hukukçularımız gerekli araştırmayı yapıyorlar” dedi. Halaçoğlu, sözlerine şöyle devam etti:
“Anayasa Mahkemesi bugüne kadar kararı çoktan vermesi gerekirdi. Çünkü geç gelen adalet adalet değildir. Burada sadece bir takım kişilerin mahkûm olmasından sonra böyle bir kararı almaları da farklı bir anlam ortaya çıkartıyor. Sadece BDP’lilerin serbest kalacak olması, diğer parti milletvekillerinin bundan faydalanamayacak olması ayrı bir sorunu ortaya çıkartıyor. Zira hiçbiri milletvekili adayı olduklarında henüz mahkûm olmadıkları için suçlu addedilmeleri mümkün olmayan kişilerdir. Haliyle seçim kurulu da adaylıklarını onaylamıştır.”
Engin Alan’ın mahkûmiyetinin Yargıtay’da onaylandığını hatırlatan Halaçoğlu, devam eden sürecin mahkûmiyeti ortadan kaldırıp kaldırmayacağının incelendiğini, buna göre hareket edileceğini söyledi.
Gül: Anlamlı buldum
AYM’nin kararı dün de siyasetin gündemindeydi. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Kilis’te sorular üzerine, kararı önemli bulduğunu belirterek şunları söyledi:
“Siyaset, dünya görüşü, ideoloji, bir sürü sübjektif kanaatlerin çok karıştığı bir dosyadır. Toplumun farklı farklı bakış açılarının olduğu bir olay, bir dosyadır. Böyle bir dosyada, Anayasa Mahkemesi’nin bütün üyelerinin oybirliğiyle kararı vermesini çok daha önemli görüyorum. Bunu bir güvence olarak da görüyorum açıkçası. Toplumda farklı görüşler, farklı siyasi, ideolojik bakışlar olabilir, hatta zaman zaman belli bir konu etrafında bölünmeler de olabilir ama iş, mahkemenin önüne geldiğinde eğer hâkimler oybirliğiyle böyle bir karar verdilerse bunu çok daha anlamlı buluyorum. Ümit ederim ki bu da iyi anlaşılır. Ayrıca bu kararla, Türkiye’de hukukun üstünlüğü, evrensel hukukun geçerliliği bir kez daha Anayasa Mahkemesi tarafından gösterilmiş oldu. Bunun Türkiye dışında da dikkatli şekilde izleneceği kanaatindeyim.”
Arınç: Kararın gereğini yerine getirmeliler
Batman’da konuşan Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Anayasa Mahkemesi’nin çok önemli bir karar verdiğini vurgulayarak, “Bu kararda 2 şey göze çarpıyor. 4,5-5 yıl bir yargılama için uzun bir süredir, bu bir hak ihlalidir. İkincisi milletvekilleri seçildikten sonra yerleri parlamentodur. Tutuklama süreleri çok uzun. İster asker, sivil, köylü, şehirli olsun adil yargılanma hakkı denilen şey tutukluluğun bir tedbir olduğu konusudur. Tutukluluk bir cezaya dönüşmemelidir” dedi. Kararın sadece Balbay ve Haberal ile ilgili olmadığını belirten Arınç, şunları söyledi: “Türkiye’de yargılaması devam eden kim varsa Batman’ın kulağını çınlatıyorum, başta belediye başkanları olmak üzere bu karardan istifade edebilirler. Anayasa Mahkemesi itiraf etmeliyim ki bir temyiz merci değil, mevcut mahkeme kararlarının üstünde karar verecek bir noktada değil. Ama Anayasa Mahkemesi’nin verdiği kararı herkes can kulağıyla dinlemek ve eğer dosya buna müsaitse bir an evvel bu kararın gereğini yerine getirmek mecburiyetindedir. İsimleri kim olursa olsun, hangi davadan yargılanıyor olursa olsunlar 3, 4, 5 yıl bir tutuklama süresi olarak fevkalade uzundur ve Anayasa’ya aykırı olduğu düşünülmüştür. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının da gerekleri dikkate alınmalıdır. İkincisi milletvekilleri şu veya bu şekilde aday gösterilmiş, haklarında önceden dava varken hatta kendileri tutukluyken seçilmiş olabilirler ama onların tahliye edilmeleri ve mutlaka TBMM’de Mehmet Haberal’ın yaptığı gibi ant içerek görevlerine başlamalarını şahsen düşünüyorum. Halk ona oy verip seçmiştir. Milli iradenin seçtiği bir insan parmaklıklar arasında kalamaz, Meclis’e gelir. Hakkındaki yargılamalar elbette devam eder, yargılama sonucu mahkûmiyet olursa, ‘Bu kadar süren var gel bakalım’ derler. Ama içeride bu kararı uzun yıllar beklemesinin yanlış olabileceğini artık bir Anayasa Mahkemesi de bir bireysel başvuru karşısında mutlaka yerine getirmek mecburiyetindedir.”
Çiçek: Temennim beklentileri karşılaması
TBMM Başkanı Cemil Çiçek, AYM’nin Balbay kararını son derece olumlu bulduğunu ve benimsediğini söyledi. Çiçek, “Uzun tutukluluk konusu genelde, özelde ise tutuklu milletvekilleri konusu, son birkaç yıldır çözemediğimiz bir konudur, kanayan bir yaradır. Uzun tutukluluğun hak mahrumiyetlerine, ailevi ve sosyal sıkıntılara sebebiyet verdiğini hep ifade ettik. Anayasa Mahkemesi’nin kararı ümit ve temenni ederim ki beklentilerimizi karşılar. Ben bu kararı son derece olumlu buluyorum. Ümit ederim tutuklu milletvekilleri bakımından bu karar bir çözüm yolu olsun” dedi.
Meclis Başkanı Cemil Çiçek, “Tahliye bekliyor musunuz?” sorusuna ise “Tahliyeyi ben vermeyeceğim ama beklentimi söyledim” yanıtını verdi.
Silivri Cezaevi’nde faks trafiği
Mustafa Balbay’ın avukatları tarafından mahkemeye dün verilen dilekçede Anayasa Mahkemesi kararının Resmi Gazete’de yayım-lanması beklenmeden uygulanması istendi. Dilekçe şöyle:
“Anayasa Mahkemesi’nin verdiği kararların verildikleri anda kesin olmaları, her kurum ve kişiyi bağlaması nedeniyle, basın aracılığıyla ya da kurumun internet sitesi üzerinden duyurulması halinde, kararın gerekçesinin yazılarak Resmi Gazete’de yayımlanması beklenilmeksizin yargı organlarınca uygulanmasının hukuk devletinin gereği olduğu vurgulanmıştır. Bu nedenle kurumun internet sitesinde yer alan kararın gereğinin derhal yerine getirilmesi ve bir an önce tutukluluğunun kaldırılarak tahliyesine karar verilmesi gerekmektedir. Anayasa Mahkemesi’nin kararlarının bağlayıcılığına ilişkin Anayasa’nın 153/son maddesi uyarınca; Anayasa Mahkemesi’nin 2012/1272 Başvuru No’lu dosyası kapsamında müvekkilimiz hakkında 04/12/2013 tarihinde verdiği; tutukluluk süresinin makul süreyi aşması ve seçilme hakkının ihlal kararları kapsamında müvekkilimiz hakkında bihakkın tahliye kararı verilmesini talep ediyoruz.”
Balbay’ın avukatı Ulaş Özkan Silivri Cezaevi çıkışı, “Mahkeme, mütalaası alınması gereken savcı bu binada olmadığı için talep dilekçemizi alıp, faks yoluyla kendisine iletecek. Savcının mütalaasından sonra mahkemenin bir karar vermesini bekliyoruz” dedi.
CHP, tahliye komisyonu oluşturuyor
CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, AYM’nin kararının ardından süreci izlemek için komisyon oluşturacaklarını belirtti. Hamzaçebi, “Temennimiz şudur: Anayasa Mahkemesi kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı. Karar yeteri kadar açıktır. Uzun tutukluluk halinin Anayasa’nın 19. maddesinin 7. fıkrasına ve seçilme hakkını düzenleyen 67. maddesinin 1. fıkrasına aykırı olduğu tespit edilmiştir. Artık herkesin bildiği konuda mahkemelerin konuyu süratle karara bağlaması ve milletvekillerinin tutukluluk halini sonlandırması gerekir” dedi. (Radikal)
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.