Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz Al-Suud, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Katar Emiri Temim Bin Hamad Al Sani, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzzetbegoviç, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas'ın da aralarında bulunduğu İslam ülkelerinin liderleri, İslam İşbirliği Teşkilatı 13. Zirvesi"nin düzenlendiği İstanbul Kongre Merkezi'ne sabah saatlerinden itibaren gelmeye başladı.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, zirveye katılan liderleri, kongre merkezinin dışında oluşturulan ve katılımcı ülkelerin bayraklarının yer aldığı platformda karşıladı.
Erdoğan, liderlerle tek tek tokalaşarak kısa süre sohbet etti. Erdoğan ile Aliyev'in kucaklaşarak selamlaşması dikkati çekti. Yaklaşık 1,5 saat süren karşılamanın ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ve konuklar aile fotoğrafı çektirdi.
Zirvede mülteciler sorunu, uluslararası ‘terörizm’ ve iç savaşların masaya yatırılacak. Zirvede Suriye’deki iç savaş da tartışılacak ve çözüm aranacak. Dışişleri bakanları arasındaki ön görüşmelerde, teşkilatın 10 yıllık yol haritası olarak görülen “2025 Eylem Planı” üzerinde de uzlaşma sağlandığı bildirildi. Toplantıda IŞİD’in Ortadoğu’daki etkinliği üzerine yapılacak tartışmaların çok önem arz ettiği aktarıldı.
İİT Genel Sekreteri: Bu zirve çok farklı olacak
İİT Genel Sekreteri İyad Emin Medeni, İstanbul’da düzenlenen İslam Zirvesi’nin en yüksek katılımlı zirvelerden biri olacağını belirterek, “Bu zirve çok farklı olacak” demişti. 13. İslam Zirvesi’ne hazırlık mahiyetindeki Dışişleri Bakanları Toplantısı sonrasında açıklamalarda bulunan Medeni “Eylem planında 18’i öncelikli olmak üzere barış, güvenlik, Filistin ve Kudüs meselesi, yoksullukla mücadele, terör ve aşırıcılıkla mücadele, yatırım ve finans, bilim ve teknoloji, iklim değişikliği ve sürdürebilirlik, dinler arası uyum, ortak İslami insani eylem, iyi yönetişim ve insan hakları konularına ilişkin 107 hedef yer alıyor. Bu zirve çok farklı olacak” diye konuşmuştu.
Türkiye artık dönem başkanı
Üç yılda bir toplanan İslam Zirvesi, bir önceki toplantısını Arap Baharı’nın Ortadoğu’yu etkisi altına aldığı 2013 yılının 6-7 Şubat’ında Mısır’ın başkenti Kahire’de yapmıştı. Birleşmiş Milletler’den sonra dünyanın en büyük ikinci örgütü olan İslam İşbirliği Teşkilatı’nın dönem başkanlığını dün yapılan Dışişleri Bakanları Konsey Toplantısı’yla Türkiye’ye geçti. İİT Zirvesi’ne ev sahipliğinden ötürü, gelecek 2 yıl boyunca zirve başkanlığı Cumhurbaşkanı Erdoğan’a geçecek.
Dışişleri Bakanı: İslam dünyası olarak Suriye’deki gidişata son vermeliyiz
Zirve öncesinde yapılan Dışişleri Bakanları Konsey Toplantısı’nda söz alan Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Suriye’de değişimin bir an önce gerçekleşmesi gerektiğini” belirterek “İslam dünyası olarak Suriye’deki gidişata son vermenin zamanı çoktan geldi. Suriye’ye barışı geri getirmek için var gücümüzle çalışmalıyız. Bu değişimin halkına zulmeden ve mezhepsel farklılıkları körükleyen Esad’la olmayacağı ortadadır” ifadelerini kullandı.
Mısır da zirveye katılıyor
Öte yandan zirveye Türkiye’nin diplomatik kriz içerisinde olduğu Mısır’ın da Dışişleri Bakanı düzeyinde katılacak olması toplantının önemini bir kat daha artırıyor. Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı Hişam Bedr de “Türkiye’deki kardeşlerimiz bu organizasyonu düzenliyorlar. Mısır ile Türkiye arasındaki ilişkiler çok eskiye dayanmaktadır. Mısır’ın başkanlığında 12. İslam Zirvesi yapılarak, üye ülkeler arasında ekonomik bağlar güçlendirilmiştir” dedi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Mısır’da Muhammed Mursi’yi deviren orduya ekonomik destek sağlayan İİT hakkında “aynaya bakacak yüzleri kalmamıştır” ifadelerini kullanmıştı. Aynı dönem İİT’nin başkanlığını 2014’te cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adaylığını koyan Ekmeleddin İhsanoğlu yapmıştı.
Gerilim yaşayan Suudi Arabistan ve İran’da en üst düzeyde katılım
Son dönemde karşı karşıya İran ve Suudi Arabistan’ın liderlerinin İstanbul’a gelecek olması zirvenin önemini arttıracak. Kral Selman’ın 2015’te iktidara gelmesinin ardından İran-Suudi Arabistan ilişkileri, özellikle Yemen iç savaşıyla tamamen bozuldu. İran dolaylı olarak Husiler’i desteklediği öne sürülürken eski devlet başkanı Mansur Hadi’yi destekleyen Suudi Arabistan da savaşın doğrudan tarafı oldu.
Gerilimin artmasının ardından Suudi Arabistan’ın gündeme getirdiği ve aralarında Türkiye’nin yer aldığı 34 ülkenin katılım sağladığı İslam Ordusu’nun kurulma teşebbüsü Suudi Arabistan ve İran arasındaki durumu daha da kritik hale getirdi. İşte Suudi Arabistan Kralı Selman ile İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, bu şartlar altında İstanbul’daki zirveye katılacak.
Bu arada Türkiye’de hükümete yakın basına göre, Suudi Arabistan’ın liderliğini üstlendiği İslam Ordusu zirvenin en önemli konularından biri olarak.
Erdoğan kapanışta konuşacak
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise zirvenin kapanışına katılımcılara hitap edecek. Erdoğan’ın yanı sıra Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, IIT Genel Sekreteri Medeni, Malezya Başbakanı Necip Rezak ve Birleşmiş Milletler Medeniyetler Temsilcisi Nasır Abdülaziz El Nasır da kapanış töreninde birer konuşma yapacaklar.
Liderler zirvesinden önce Gençlik Zirvesi yapıldı
Zirvede sadece siyasi liderlerin değil, gençlerin de seslerini duyurduğu bildirildi. Gençlik Zirvesi’ne katılan Nobel Barış Ödülü sahibi Yemenli akvitist Tevekkül Karman, liderlerden kararlı davranmalarını istedi ve “Bu zirvenin katılımcılarını yolsuzluk, terörizm ve zulmüne karşı açık bir çaba göstermeye çağırıyoruz. Çünkü terörizm zulmün bir sonucudur, yolsuzluk ise demokrasi, insan hakları ve gelişmenin olmamasının bir sonucudur” dedi.
İslam İşbirliği Teşkilatı 3 yılda bir toplanıyor
21 Ağustos 1969’da Kudüs’teki Mescid-i Aksa’nın yakılmasının ardından 22 Eylül 1969 tarihinde Fas’ın başkenti Rabat’ta İslam Konferansı Teşkilatı adıyla kurulan birlik, 2011’de İslam İşbirliği Teşkilatı adını aldı. Her üç yılda bir toplanan 13. İslam Zirvesi Toplantısı bu yıl Türkiye’de gerçekleştiriliyor.
ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.