101 Türk büyüğünden biriydi: Sokakta öldü

Dünyanın en büyük bilimsel enstrüman koleksiyonunun sahibi Araştırmacı-Yazar Etem Ruhi Üngör, tek başına yaşadığı Kadıköy'de hayatını kaybetti.

Bakkaldan ekmek ve süt aldıktan sonra evine giderken sokakta düşerek vefat eden Üngör'ün kalp hastası olduğu öğrenildi. Üngör, 101 Türk Büyüğü arasında yer alıyordu. Ayrıca TBMM tarafından verilen Üstün Hizmet Ödülü sahibiydi.

Kadıköy Şemi Sokak üzerinde bulunan Eser Apartmanı'nda yaşayan Etem Ruhi Üngör sabah erken saatlerde çıkarak bakkala gitti. Ekmek ve süt alan 87 yaşındaki araştırmacı tam evinin önünde düştü. Yaşlı adamın yerde yattığını gören yakındaki vatandaşlar hemen ambulans çağırdı. Sağlık ekipleri gelerek yaptıkları kontrolde Üngör'ün hayatını kaybettiğini tespit etti. Etem Ruhi Üngör'ün cesedi saat 08:00 sıralarında polise bildirildi. Ceset saatlerce yerde kalırken olay yerine savcının gelmesi beklendi. Savcının uzun süre gelmediğini belirten Üngör'ün bir yakını duruma tepki gösterdi. Savcının 11:00'de gelip incelemesini yapmasının ardından Üngör'ün cesedi Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastenesi morguna kaldırıldı.

Babası Ahmet Halit Bey ve amcası Muallim İbrahim Etem Çanakkale'de savaşan Etem Ruhi Üngör 1922 yılında Niğde'de doğdu. Babası gazi olarak döndü ancak amcası İbrahim Etem şehit düşmüştü. Şehadetinden 7 yıl sonra ailede ilk doğan çocuk olduğu için Etem Ruhi Üngör'e amcasının ismi verilmişti.

Türk müziği konusunda yaptığı araştırmalarla tanınan ve bugüne kadar onlarca kitap yayınlayan Etem Ruhi Üngör, yıllardır itinayla topladığı müzik aletleri ile de alanında çok tanınan bir isimdi. Etnomüzikolog, Organolog (çalgı bilimci), Koleksiyoner ve Araştırmacı-Yazar Etem Ruhi Üngör'ün, altmış senede bir araya getirdiği müzik aletleri koleksiyonu bulunuyor. Üngör'ün Kadıköy Eser Apartmanı'ndaki evinde aralarında Tamburi Cemil Bey'in tamburu, Şeyh Nasır Abdülbakî Dede'nin, Kazasker Mustafa İzzet'in ve Neyzen Tevfik'in neyleri, Sultan Abdülaziz'in lavtası ve Anadolu ile yurtdışından birçok nadide enstrümanın bulunduğu 750'den fazla müzik aleti yer alıyor. Üngör'ün son arzusu bu müzik aletlerinden bir müze kurulmasıydı.

Etem Ruhi Üngör, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu tarafından 10-15 Eylül 2007'de Ankara Bilkent Otel'de yapılan toplantıda bilim, fikir ve sanat alanında çok önemli başarılara imza atarak ödül almaya hak kazanan 101 Türk büyüğü arasında yer almıştı. Üngör, Başbakan Erdoğan'ın da katıldığı bu törende ödülünü almıştı. Üngör ayrıca TBMM tarafından verilen "Üstün Hizmet Ödülü"nü 2008 yılında dönemin TBMM Başkanı Köksal Toptan'ın elinden almıştı.

ETEM RUHİ ÜNGÖR KİMDİR?

Etnomüzikolojik araştırmalarıyla uluslararası bir kimlik kazanmış olan Üngör, özellikle Türk Çalgıları konusunda uzmandı. 750 çalgıdan oluşan özel kolleksiyonu, bu alanda dünyanın en zengin kolleksiyonu kabul edilmekteydi. 1967-76 yılları arasında 20 bin 796 km. katederek bütün Türkiye'yi kapsayan bir çalgı inceleme gezisi yapan araştırmacı Hüseyin Saadettin Arel'in 1948 yılında kurduğu Musiki Mecmuası'nın yayınını uzun süre sürdürdü. Bu müzikoloji dergisi, 1998'de 500. sayısına ulaşmıştı.

Istanbul Belediye Konseratuarı'nı 1955 yılında bitiren Üngör, 1955-68 yılları arasında konservatuarlarda, müzik derneklerinde ve özel okullarda öğretmenlik yapmış, daha sonra kendini bütünüyle müzikolojik araştırmalara adamıştı. Aynı zamanda batı müziğine ilgi duyan müzikolog, koro şefi Hulusi Öktem'in çoksesli korosunda uzun yıllar görev almış, bu toplulukla Frans'nın Poitiers ve Rpoen Uluslararası Festivallerine katılmıştı.

Üngör, katıldığı uluslararası müzik kongreleri, rotrum ve sempozyumlarında 24 bildiri sunmuştu. Türk Askeri Müziği alanındaki uzmanlığı dolayısıyla birçok batı ülkesinin radyo ve televizyonunda bu müziği tanıtan programlar yapmıştı. Bu etkinliklerden biri olan 1979'da Belçika Radyo-TV'sinde sunduğu La Musique Mehter adlı açıklamalı program geniş ilgi uyandırmıştı.

Üngör'ün yayınlanmış kitapları ve bildireleri şunlar:

" Türk Marşları, 1965.

· "REDHOUSE" Sözlüğü (Türkçe-İngilizce) Türk Musikisi Terimleri, 1968.

· Türk Halk Çalgıları Üzerine Araştırma-Derleme ve Değerlendirme, (Tebliğ/1971).

· Hüseyin Saadettin Arel'in Türk Musikisi Makamları Üzerine Bir Çalışma (İnceleme/1973).

· Türk Davulu, (Tebliğ/1973).

· Karagöz Musikisi Öğretiminde Bazı Esaslar (Tebliğ/1974).

· Karacaoğlan'ın Musiki Devri ve Dörtlüklerinde Musiki, (Tebliğ/1975).

· Kantemiroğlu ve Türk Musikisi (İnceleme/1976).

· Türk Çalgılarında Anadolu Medeniyetleri Çalgıları İzlerinin araştırılması, (Tebliğ/1976).

· Türk Çiftesi, (Tebliğ/1977).

· Itri Üzerine İki Araştırma ve Açıklama, (Tebliğ/1978).

· Türk Musikisinde Çalgılar, (Konferans/1978).

· Nota Basımında 100. Yıl, Yayınlar-Yayıncılar (Tebliğ/1978).

· Ayin-İlahi Formları, (İnceleme/1979).

· Halk Ezgilerini Notaya Almada Makamla İlgili Sorunlar, (Tebliğ/1979).

· Kıbrıs'ta Musiki, (İnceleme/1979).

· Saadettin Kaynak, (Konferans/1980).

· Türk Musiki Güfteler Antolojisi, (Kitap/1981).

· Cornemuse de Turque, (Tebliğ/1981) Brüksel.

· Türk Zurması, (Tebliğ/1981).

· Türk Elsanatları Arasında Türk Çalgılarının Yeri, Önemi ve Düşünceler, (Tebliğ/1981).

· Türk Musikisinin Batıya, Batı İçinde Balkanlara ve Balkanlar içinde Özellike Yugoslavya'ya Etkileri arasında 11 Zamanlı Usul İlişkileri, (Tebliğ/1983).

· İbni Sina'nın Musiki Yönü, (Tebliğ/1983).

· Musiki Eğitimimizde Görülmeyen Bibliyogra/Yayın-Bilim Dergisi'nin Önemi ve Düşünceler, (Tebliğ/1984).

· Tar, (İnceleme/1984).

· Balkanların Müşterek Çalgısı Tulum'un İki Değişik Tip'i, (Tebliğ/1985 Ohri).

· Farabi'nin Musiki Yönü, (Tebliğ/1985).

· Batı Bestekarlarında Türk ve Türklük Akımı ve Rossini'nin Türk Marşı, (İnceleme/1986).

· Ortaoyunu'nda Musiki, (Tebliğ/1986).

· Eugene Borrel'in Türk Musikisi Bibliyografyası Çalışması Üzerine, (İnceleme/1986).

· Dini Musiki Felsefesi ve Dünya İslam Musikisinde Gelişmelerle, Bilinmeyen Husular Üzerine Düşünceler (Konferans/1987).

· Denizli Halk Musikisi Bibliyografyası, (Tebliğ/1988).

· Türk Musikisi Müzesi (Belge-Çalgı) Kurulması Üzerine Görüşler ve Öneriler (Tebliğ/1988).

· Karagöz Musikisi, (Kitap/1989).